Lunèri

Artéccol in dialàtt bulgnaiṡ

Al lunèri (dal vòlt mo manch anch calandèri) l'è un sistema druvè dai cristiàn par divîder, contèr e dèr i nomm ai tant period ed tänp. Sti nomm én ciamè dé dal lunèri.

La parola lunèri la s riferéss anch'al libretén druvè par conter i dé (pr'esänpi un lunèri da mûr o da tèvla).

La parola «lunèri» la vén dal latén lunarium ch'al vôl dîr i zîr d'la lonna (donca i mîs).

Squèsi tott i lunèri i én fundè såura däli unitè 'd tänp fundamentèl:

• la stmäna, ed sèt dé;
• al mais, ed quater stmän e sblîsga;
• l'ân, ed dåddg mîs.

Totti äl nazión al droven un lunèri ufizièl par definîr i dé 'd festa e identifichèr i dé int'al stèss môd:

• Squesi tott i pajîs dal månd, cme anch äli urganizazión såura naziunèl, i droven al lunèri gregoriàn.
• In dî pajîs musulmàn as drova al lunèri islâmic.
• L'Èndia la drova al lunèri naziunèl indiàn.
• Israêl al drova al lunèri zudî.