Dialétt bulgnîṡ muntanèr mêdi

Artéccol in dialàtt bulgnaiṡ

I dialétt bulgnîs muntanèr mêdi én un insàmm ed dialétt bacajè int'la muntâgna bulgnaisa stra äl prémmi culénni fén a quaranta kilometer ed distanzia da la zitè e fén a Puratta. I én 'na varietè dal dialatt bulgnais ch'l è stè purtè in sti sît durant la dominaziån ed Bulåggna stra 'l XIV e al XVIII sécol. I piò impurtànt én al dialatt ed Ròca Pitiglièna e al dialatt ed Puratta. I presänten tott dî trât cmonn al dialatt bulgnais zitadén mo i àn anch dal particolaritè gramatichèl e fonètich a meza vî stra 'l dialatt zitadén e i dialétt muntanèr èlt bacajè al cunfén cun la Tuschèna. La difusiån d'un dialatt muntanèr mêdi a Puratta l'è da ricondusris a la Contea dî Ranòzz stra 'l 1494 e al 1797 ch'î purténn un bulgnais piò nustràn in sti sît ch'i dscurarénn un dialatt muntanèr èlt.

Fonêtica

I presänten l'eliminaziån däl vuchèli finèl cme in bulgnais zitadén (es. gât, sâc), mo an i è brîsa stè l'anteriorizaziån däl vuchèli mêdi (es. zit. sacc e munt. m. secc) e an i én brîsa i ditongh dal dialatt zitadén (es. zit. vaird e såul e munt. m vêrd e sôl). Int'al dialatt ed Gagg' äli affrichè [tsch] e [dsch] ali én armâst: (es. zit. zannder e gag. cènnder). Int äl variant piò cunpâgna ai muntanèr èlt ai è anch la finèl à int'al partizéppi pasè invêzi d è (es. in puretàn: a sån stà invezi ed a sån stè o al pajais ed Varghè ch'l adventa Vergà int'al dialatt dal sît).

Morfologî

Al consonànt nasèl finèl spess al vénen trunchè: (es. zit. cusén e munt. m cuséi). L'artéccuel singolèr maschîl, ch'in zitadén l'è al, al dvénta in 'na moccia 'd dialétt, e (munt. m. e pogg', zit. al pôg' ).