Po: differenze tra le versioni
mNessun oggetto della modifica |
Nessun oggetto della modifica |
||
Riga 1: | Riga 1: | ||
{{Metacaixa |
|||
{{CASSETTO|FRA|Po}} |
|||
|id=0 |
|||
|color= |
|||
|bt1=Fraréś |
|||
|bt2=Piasintëin |
|||
|bticona1=[[File:Ferrara-Stemma.png|16px]] |
|||
|bticona2=[[File:Provincia di Piacenza-Stemma.png|16px]] |
|||
|ps1= |
|||
__NOTOC__ |
|||
{{dialort | dial=Fraréś}} |
|||
[[File:View of the Po from Turin.jpg|thumb|right|300px|Al Po a [[Turén|Turìn]].]] |
[[File:View of the Po from Turin.jpg|thumb|right|300px|Al Po a [[Turén|Turìn]].]] |
||
[[File:Po bacino idrografico.png|thumb|right|300px]] |
[[File:Po bacino idrografico.png|thumb|right|300px]] |
||
Al '''Po''' l'è al fium più lung d'[[Itaglia]] (652 chilomatri). |
Al '''Po''' l'è al fium più lung d'[[Itaglia]] (652 chilomatri). |
||
Riga 19: | Riga 30: | ||
== Ligam ad fora == |
== Ligam ad fora == |
||
* [http://legart.it/cozie/po_web/ I surgeint dal Po] |
* [http://legart.it/cozie/po_web/ I surgeint dal Po] |
||
|ps2= |
|||
{{FINE CASSETTO}} |
|||
{{dialortCass | dial=Piasintëin |cass=PIA}} |
|||
{{CASSETTO|BLG|Po}} |
|||
[[File:View of the Po from Turin.jpg|thumb|right|300px|Al Po a [[Turén|Turìn]].]] |
[[File:View of the Po from Turin.jpg|thumb|right|300px|Al Po a [[Turén|Turìn]].]] |
||
[[File:Po bacino idrografico.png|thumb|right|300px]] |
[[File:Po bacino idrografico.png|thumb|right|300px]] |
||
Al '''Po''' ('na volta l'era ciamè '''Eridano''') l'è al [[fiòmm]] piò long d'l [[Itaglia]], che l'è l'estensiån dal basén piò granda e la piò granda masa d'[[aqua|acua]] stra i fiòmm itagliàn. Al nass in [[Piemånt]] e dåpp avair traversè totta la [[Basa Padèna]] al s caza int'l [[Adriatic]] int'la [[pruvénzia ed Ruvîg]]. |
Al '''Po''' ('na volta l'era ciamè '''Eridano''') l'è al [[fiòmm]] piò long d'l [[Itaglia]], che l'è l'estensiån dal basén piò granda e la piò granda masa d'[[aqua|acua]] stra i fiòmm itagliàn. Al nass in [[Piemånt]] e dåpp avair traversè totta la [[Basa Padèna]] al s caza int'l [[Adriatic]] int'la [[pruvénzia ed Ruvîg]]. |
||
{{FINE CASSETTO}} |
|||
{{Piasëinsa e pruvincia}} |
{{Piasëinsa e pruvincia}} |
||
|sel=1 |
|||
}} |
|||
[[Categoria:GEOGRAFIA]] |
[[Categoria:GEOGRAFIA]] |
Versione delle 13:55, 31 Mâg 2020
C'l artìcul chè 'l è scrit in Fraréś |
Al Po l'è al fium più lung d'Itaglia (652 chilomatri).
Storia
I Greci i g'avea miss nom Eridano, po dòp i antich rumàn i à tacà a ciamaral Padus (i dìs c'al sia parché a gh'iera un mucc ad pin salvadagh da vsin al fium), cl'è dvantà "Po" in tal vulgar, e inquò al's ciama cumpagn in italiàn e in tutt i dialett d'il pòst in du'c al pasa.
Al Po al vien zò dal Monviso, in Piemont, e al traversa par al lungh tutt l'Altitalia, da ovest a est, e al và a finir in tl'Adriatic, tra Frara e Ruìg: al's verz in't un gran delta in sett rami difarent. A'l g'ha un mucc d'afluént, parché tutt i fium dal nord-ovest (cuii dal Piemont e dla Lumbardia e dla Liguria e d'i Apenìn emiliàn) e anc'un par dala Svìzera i va a finir in tal Po.
Tuta la pianura par du c'ag pasa al Po, c'al va da Turén infin al mar, la's ciama Pianura Padana, la più grand pianura dl'Italia e in du c'ag a stà anca Frara, c'lè una dil zità più impurtant da vsin al Po (anc parché la stòria ad Frara la dipend purasà dal sò fium); altar pòst impurtant sul Po j è: Turén, Piasëinsa, Cremùna, Viadana, Gualtieri, Guastala, Ostilia e Revere, Gòr; mo anca Pavia, Mantua, Parma e Ruìg i è brisa tant luntan (a Parma a gh'è la sede dl'"Agenzia interregionale per il Po", quél ca prima a's ciamava al "Magistrat par'l Po").
In pianura al Po l'è quasi dapartutt navigabil; da Cremùna infin al mar a pò zirar anc il "drag", di gran barcun ch'i và su e zò con dil cargh ad merzz. La Pianura Padana l'è una dil terr più fertil d'Italia e l'è pina d'industri, par quest l'è sempar stada na zona purasà rica, specialment dop il bunifigh dil secul pasà.
Frara, a s'è dit ad dsòra, l'è la zità più ligada al fium: l'è sorta in tal Medioevo pròpria in sla riva dal fium, c'alòra la i'éra al cunfin tra'l Regn Lungubard e l'Impero bizantin. Il sò strad le i'éra quasi tutt d'il vie d'acqua cumpagna a Vnezia e al temp d'i Estens al Po al difandea la zità da i nemigh furastiér; par difendars dai Veneziàn i Estens i avea infin fat spustar al cors dal fium da sott ad sora ad Frara (in du'c l'è ancor'adess), acsì c'anc la foce l'è cambiada: prima la i'éra da vsin a Ravêna (e al Rén, al fium ad Bulògna, a'l iera n'afluent dal Po), mentr'adess l'è al Delta c'a gnussen tutt.