Rusc: differenze tra le versioni
mNessun oggetto della modifica |
mNessun oggetto della modifica |
||
Riga 12: | Riga 12: | ||
[[File:Lomé-Déchets.jpg|345px|right|thumb|Soquànt śmistamèint ed rùsc in dal sèint'r ed Lomé in dal [[Togo]].]] |
[[File:Lomé-Déchets.jpg|345px|right|thumb|Soquànt śmistamèint ed rùsc in dal sèint'r ed Lomé in dal [[Togo]].]] |
||
[[File:Racòlta dal rusc a Mòdna in dal '49.PNG|thumb|left|330px|Na racòlta dal rùsc a [[Mòdna]] in dal '49.]] |
[[File:Racòlta dal rusc a Mòdna in dal '49.PNG|thumb|left|330px|Na racòlta dal rùsc a [[Mòdna]] in dal '49.]] |
||
[[File: |
[[File:Ruscarola.ogg|thumb|right|345px| "Porta bèin śò la '''ruscaróla''' dal [[giuvidè]], ahṅ?!": in dla [[racòlta diferensièda]] ''"porta a porta"'' i [[spasèin]] i vóden el ruscaróli per diferèint tîp ed rùsc in di só dè diferèint.]] |
||
[[File: |
[[File:Indiferenziee.ogg|thumb|right|345px|"[[Lunedè]] al biològic, [[giuvidè]] la chèrta e [[venerdè]] 'l indiferensiê", per na '''[[racòlta diferensièda]]''' di diferèint tip ed rùsc in soquànt dè bèle fisê dla smana.]] |
||
Al '''rusc'''<ref>{{carpś}} e {{it}} In dal ''"Dizionario del dialetto carpigiano"'' ed Grasiàn Malagòli e dl'Anna Marìa Ori, [[Mòdna]] 2011, a s escrìv: ''„'''russch'''”''.</ref> (''pattume'' in [[itagliàṅ]]) 'l è tut cal materiêl che, in post diferèint, al n'es dróva più, e alòra a bśògna desfèr's-en e śbàt'r-el vìa; a s ciàma '''rusc''' anc'al só cuntenidōr (in del cà la s ciàma anc "'''ruscaróla'''").<ref>{{carpś}} e {{it}} In dal disiunàri "Dèscòrèr Càrpšan" ed Massimo Loschi, novèmber 2016, a s escrìv: ''„Rôba spôrca da tór sù cun la '''rùscàróla'''”''.</ref><br><br>Mèinter che na vòlta a n'se śbatìva vìa quèśi gnìnt, ch'a gh'era dla miśéria e a s serchèva 'd druèr na secònda e na tersa volta tùt i lavōr, mo invéci in dal secònd [[1900|Novsèint]] a s è śbatû vìa incósa e in dal manéri più stremnèdi e indiferèinti, ch'a gh'era 'l bum econòmic. In di [[sircundàri]] di paéś, dop ch'a s era tolt sù 'l rùsc ed lung el stredi e 'l cà c'n al só [[càmion]], i s mucèv'n acsè, soquànt mùć ed rùsc a forma 'd [[culèina|culèini]], cun soquànt dàn p'r al bliśgamèint di só liquàṁ śò 'd lung a l'[[àqua]] ch'a stà sòt tèra.<br>Mo però in di ùltem tèimp invéci, a s è guardê de piò a fèr calèr i diśàster per 'l [[ambînt]], che 'l trôp rùsc mucê diśurdnê al pōl fèr gnìr: alóra, cun soquànti arcmandasiòun, in più [[cumùn]] a s è decîś ed cucèr vers dagli inisiatìvi per la '''[[racòlta diferensièda|racòlta diferensièda dal rusc]]''', d'indû al stès rùsc, diferensiê per qualitê in dal mumèint ch'a 'l s fica vìa e dòunca śbatû in diferèint [[casunèt]] divîś apósta, al gh'la chèva 'd gnìr śmaltî più in fuga, cun soquànt recùper ed matéria prìma, e cun meno dàṅ per 'l ambînt dintórna. |
Al '''rusc'''<ref>{{carpś}} e {{it}} In dal ''"Dizionario del dialetto carpigiano"'' ed Grasiàn Malagòli e dl'Anna Marìa Ori, [[Mòdna]] 2011, a s escrìv: ''„'''russch'''”''.</ref> ([https://upload.wikimedia.org/wikipedia/eml/3/33/Al_rusch.ogg <small>scóltel chè</small>], ''pattume'' in [[itagliàṅ]]) 'l è tut cal materiêl che, in post diferèint, al n'es dróva più, e alòra a bśògna desfèr's-en e śbàt'r-el vìa; a s ciàma '''rusc''' anc'al só cuntenidōr (in del cà la s ciàma anc "'''ruscaróla'''").<ref>{{carpś}} e {{it}} In dal disiunàri "Dèscòrèr Càrpšan" ed Massimo Loschi, novèmber 2016, a s escrìv: ''„Rôba spôrca da tór sù cun la '''rùscàróla'''”''.</ref><br><br>Mèinter che na vòlta a n'se śbatìva vìa quèśi gnìnt, ch'a gh'era dla miśéria e a s serchèva 'd druèr na secònda e na tersa volta tùt i lavōr, mo invéci in dal secònd [[1900|Novsèint]] a s è śbatû vìa incósa e in dal manéri più stremnèdi e indiferèinti, ch'a gh'era 'l bum econòmic. In di [[sircundàri]] di paéś, dop ch'a s era tolt sù 'l rùsc ed lung el stredi e 'l cà c'n al só [[càmion]], i s mucèv'n acsè, soquànt mùć ed rùsc a forma 'd [[culèina|culèini]], cun soquànt dàn p'r al bliśgamèint di só liquàṁ śò 'd lung a l'[[àqua]] ch'a stà sòt tèra.<br>Mo però in di ùltem tèimp invéci, a s è guardê de piò a fèr calèr i diśàster per 'l [[ambînt]], che 'l trôp rùsc mucê diśurdnê al pōl fèr gnìr: alóra, cun soquànti arcmandasiòun, in più [[cumùn]] a s è decîś ed cucèr vers dagli inisiatìvi per la '''[[racòlta diferensièda|racòlta diferensièda dal rusc]]''', d'indû al stès rùsc, diferensiê per qualitê in dal mumèint ch'a 'l s fica vìa e dòunca śbatû in diferèint [[casunèt]] divîś apósta, al gh'la chèva 'd gnìr śmaltî più in fuga, cun soquànt recùper ed matéria prìma, e cun meno dàṅ per 'l ambînt dintórna. |
||
==Manéri ed dìr== |
==Manéri ed dìr== |
||
* {{egl}} Tōr sù '''rusc''' e busc, {{it}} (fig.) ''Prendere di tutto''. |
* {{egl}} Tōr sù '''rusc''' e busc ([https://upload.wikimedia.org/wikipedia/eml/4/4a/Rusch_e_busch.ogg <small>scóltel chè</small>]), {{it}} (fig.) ''Prendere di tutto''. |
||
* {{carpś}} I pasen pas-edmàn, a tōr sù 'l '''rusc''', {{it}} ''Passeranno dopodomani, a raccogliere il pattume''. |
* {{carpś}} I pasen pas-edmàn, a tōr sù 'l '''rusc''', {{it}} ''Passeranno dopodomani, a raccogliere il pattume''. |
||
Versione delle 17:55, 12 Avr 2019
C'l artìcol chè 'l è scrit in Carpśàn |
Al rusc[1] (scóltel chè, pattume in itagliàṅ) 'l è tut cal materiêl che, in post diferèint, al n'es dróva più, e alòra a bśògna desfèr's-en e śbàt'r-el vìa; a s ciàma rusc anc'al só cuntenidōr (in del cà la s ciàma anc "ruscaróla").[2]
Mèinter che na vòlta a n'se śbatìva vìa quèśi gnìnt, ch'a gh'era dla miśéria e a s serchèva 'd druèr na secònda e na tersa volta tùt i lavōr, mo invéci in dal secònd Novsèint a s è śbatû vìa incósa e in dal manéri più stremnèdi e indiferèinti, ch'a gh'era 'l bum econòmic. In di sircundàri di paéś, dop ch'a s era tolt sù 'l rùsc ed lung el stredi e 'l cà c'n al só càmion, i s mucèv'n acsè, soquànt mùć ed rùsc a forma 'd culèini, cun soquànt dàn p'r al bliśgamèint di só liquàṁ śò 'd lung a l'àqua ch'a stà sòt tèra.
Mo però in di ùltem tèimp invéci, a s è guardê de piò a fèr calèr i diśàster per 'l ambînt, che 'l trôp rùsc mucê diśurdnê al pōl fèr gnìr: alóra, cun soquànti arcmandasiòun, in più cumùn a s è decîś ed cucèr vers dagli inisiatìvi per la racòlta diferensièda dal rusc, d'indû al stès rùsc, diferensiê per qualitê in dal mumèint ch'a 'l s fica vìa e dòunca śbatû in diferèint casunèt divîś apósta, al gh'la chèva 'd gnìr śmaltî più in fuga, cun soquànt recùper ed matéria prìma, e cun meno dàṅ per 'l ambînt dintórna.
Manéri ed dìr
- (EGL) Tōr sù rusc e busc (scóltel chè), (IT) (fig.) Prendere di tutto.
- (CARPŚ) I pasen pas-edmàn, a tōr sù 'l rusc, (IT) Passeranno dopodomani, a raccogliere il pattume.
Vóś lighèdi
Referèinsi
Èter progêt
- Wikimedia Commons contiene file multimediali su Rusc
- Wikizionario contiene la voce di dizionario «Rusc»