Tipografìa: differenze tra le versioni
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
mNessun oggetto della modifica |
mNessun oggetto della modifica |
||
Riga 11: | Riga 11: | ||
[[File:Buchdrucker-1568.png|220px|thumb|left|Na Tipografìa ed [[Francoforte sul Meno|Francfòrt]] in dal [[1568]]]] |
[[File:Buchdrucker-1568.png|220px|thumb|left|Na Tipografìa ed [[Francoforte sul Meno|Francfòrt]] in dal [[1568]]]] |
||
La '''Tipografìa''' (dal grèc ''τύπος'', "ségn" e ''γράφειν'', "scrîver") l' è na |
La '''Tipografìa''' (dal grèc ''τύπος'', "ségn" e ''γράφειν'', "scrîver") l' è na tètnica 'd stampa impurtéda chè in [[Itâglia]] a la fìn dal Quatersèint da soquànt tipógraf, che 'l piò famóś 'l era al venesiàṅ [[Aldo Manuzio|Aldo Manusio]], e druèda dimòndi subìt in dla [[Vènet|regiòun véneta]] per stampèr i prìm lìber coi caràter móbil. |
||
== Descrisiòun == |
== Descrisiòun == |
||
Riga 17: | Riga 17: | ||
Al mistēr dal tipógraf al s divîd in piò pert: |
Al mistēr dal tipógraf al s divîd in piò pert: |
||
* Mèter śò 'na bòśa p'r avér cèri agli idéi dal |
* Mèter śò 'na bòśa p'r avér cèri agli idéi dal riśultêt ch' a s catarà; |
||
* Preparèr na |
* Preparèr na "fórma" cumpòsta coi caràter mobil o anca cun di [[polìmer]], ed quèl ch'a biśgnarà andèr a stampèr (al formê tipogràfic); |
||
[[File:Metal movable type.jpg|240|px|thumb|right|I caràter |
[[File:Metal movable type.jpg|240|px|thumb|right|I caràter mobil ed piòmb dèint'r in dal casèt dal tipógraf, e in sìma, 'na fórma già cumpòsta.]] |
||
* Pasèr'gh in sìma dl inciòster, cun di rùl ch'i |
* Pasèr-'gh in sìma dl inciòster, cun di rùl ch'i 'gh al spèlmen; pò la fòrma, ch'l'è speculêr a quèl ch'a s'n andrà a léśer, la vìn presèda in na manéra tùta uguèla (a gh' è dimòndi manéri ed presèrla) in sìm'a 'l piàn, a 'l fój ed chèrta o 'd cartòun (mo al prèv anc ès'r un fój ed [[pergaména]], ed [[séda]], ed [[rêś]], ed [[plàstica]] o 'd [[metâl]]), indû a s và a pugèr-egh 'l inciòster più adât al chèś, e 'l stampê 'l armagn acsè stampê in 'na manèra bastànsa stàbil (el deblèsi per la tgnùda dla stàmpa i prèven èser i strapàs, al bagnê, e na lunga espośisiòun a la lûś, ch'la 'gh śbiadirèv 'l inciòster); |
||
* Al tipôgraf al gh' |
* Al tipôgraf al gh'arà anca da cunfesionèr i stampê in cla manéra ch'al vōl al cliìnt finêl: bluchèt, calendàri, lìber, manifèst, vulantèin, schédi, e via descurènd. |
||
P'r estensiòun, la tipografìa la nn' |
P'r estensiòun, la tipografìa la nn'è mìa solamèint la tètnica 'd stàmpa, mo anc al laburatòri o la [[fàbrica]] indû a se stanpa. |
||
== Ligàm ed fóra == |
== Ligàm ed fóra == |
Versione delle 22:33, 22 Avr 2017
C'l artìcol chè 'l è scrit in Carpśàn |
La Tipografìa (dal grèc τύπος, "ségn" e γράφειν, "scrîver") l' è na tètnica 'd stampa impurtéda chè in Itâglia a la fìn dal Quatersèint da soquànt tipógraf, che 'l piò famóś 'l era al venesiàṅ Aldo Manusio, e druèda dimòndi subìt in dla regiòun véneta per stampèr i prìm lìber coi caràter móbil.
Descrisiòun
Al mistēr dal tipógraf al s divîd in piò pert:
- Mèter śò 'na bòśa p'r avér cèri agli idéi dal riśultêt ch' a s catarà;
- Preparèr na "fórma" cumpòsta coi caràter mobil o anca cun di polìmer, ed quèl ch'a biśgnarà andèr a stampèr (al formê tipogràfic);
- Pasèr-'gh in sìma dl inciòster, cun di rùl ch'i 'gh al spèlmen; pò la fòrma, ch'l'è speculêr a quèl ch'a s'n andrà a léśer, la vìn presèda in na manéra tùta uguèla (a gh' è dimòndi manéri ed presèrla) in sìm'a 'l piàn, a 'l fój ed chèrta o 'd cartòun (mo al prèv anc ès'r un fój ed pergaména, ed séda, ed rêś, ed plàstica o 'd metâl), indû a s và a pugèr-egh 'l inciòster più adât al chèś, e 'l stampê 'l armagn acsè stampê in 'na manèra bastànsa stàbil (el deblèsi per la tgnùda dla stàmpa i prèven èser i strapàs, al bagnê, e na lunga espośisiòun a la lûś, ch'la 'gh śbiadirèv 'l inciòster);
- Al tipôgraf al gh'arà anca da cunfesionèr i stampê in cla manéra ch'al vōl al cliìnt finêl: bluchèt, calendàri, lìber, manifèst, vulantèin, schédi, e via descurènd.
P'r estensiòun, la tipografìa la nn'è mìa solamèint la tètnica 'd stàmpa, mo anc al laburatòri o la fàbrica indû a se stanpa.
Ligàm ed fóra
- (IT) Na stòria dla tipografìa in dla réda.
- (IT) Al prìm lìber stampê in Itàglia in dal youtube.
- (FR) Soquànt còunt estóric inerèint ala tipografìa in dla réda.