Ruśgnōl
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
.jpg)
Al ruśgnōl (Luscinia megarhynchos, usignolo o rosignolo in itagliàṅ) 'l è 'n uśèl dla famìja di Muscicapidi ch'l arcòrda 'l pàser.
A s trata dna bestiulìna ch'la viṿ in Európa e in Àśia, in Invéran i vaṅ in Àfrica par star a 'l cald. Al ruśgnōl da grand 'l è lung 16,5 cm a 'l incìrca, da 'l bèc a la cóa.
'L è bòṅ ad cantàr dimóndi bèṅ, cun di tôṅ ciàr e fòrt, anc dimóndi articulâ. I ruśgnōi i impàr'n a cantàr da śōvan da gl'uśèi più grand. I pōlan druàr da 'l 120 a 260 stròfi difarènti, sarnìdi da 'n repertòri 'd 2300 “canti” ch'i vànan da dū a quàtar secónd. In gènar i masć i tàc'n a cantàr a 'l inìsi dla Primavéra, da la nòt a la matìna, par sgnar al sò teritòri e cuma arciàm p'r al fémni. Davśìnànd-'s a l'Istâ i cant i s pōlan sintìr anc durànt al dè.
Al ruśgnōl al magna di insèt, di bēg e di bgòṅ, anc s'in Aṿtòṅ al và mat p'r i cagapùi. La fémna la fà 'l gnàl in di camp par tèra, miténd insém dal fój, musć e spighi, pò la cóva i ōṿ, da quàtar a siē, par dū stmani da mità Maǵ a mità Śugn. Tut dū i genitōr i dànan da magnàr a i pulśèṅ.