Richard Burton
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
Richard Walter Jenkins, cgnusû méj cuma Richard Burton (Pontrhydyfen, 10 ad Nuvémbar dal 1925 - Ginévra, 5 'd Agóst dal 1984, a s lèś [ˈrɪʧəd ˈbɜːrtən] in ingléś) 'l è stâ 'n atōr britànic. Al gh'à na stéla in dla Hollywood Walk of Fame.
Biugrafìa
Richard 'l è nâ in un paiśèṅ dal Gàles, penùltim di trédas fiōi 'd un minadōr e dna barìsta ch'l'è mòrta 'd part quànd lò al gh'iva dū an. A vint an 'l à studâ recitasiòṅ, purtànd-'s adrē na fama 'd femnàr ma anc ad puòs. A s diś ch'al rivìs a bévar tré o quàtar butìgli 'd alcòlig a 'l dè. In dal 1950 'l à firmâ 'n cuntràt cun la 20th Century Fox andànd acsè a lauràr a Hollywood e catànd al sucès in di Stat Unî.
In dla sò caréra 'l è stâ candidâ par sèt vòlti a i Prèmi Òscar armagnéd però sémpar c'n un pugn ad móschi in maṅ. I film in questiòṅ i èṅ stâ Mia cugina Rachele (1952), in còpia cun l'Olivia de Havilland su 'n rumànś dla Daphne du Maurier, al stòric La tunica (1953), insém a Victor Mature, 'l èpic Becket e il suo re (1964), cun lò ch'al fava 'l arcivéscuv ad Canterbury Becket e Peter O'Toole ch'al fava 'l rè, la pelìcula 'd spiunàǵ La spia che venne dal freddo (1965), al drama Chi ha paura di Virginia Woolf?, recitâ cun l'Elizabeth Taylor, al stòric Anna dei mille giorni (1969), interpretâ cun la Geneviève Bujold e l'Irene Papas, e Equus (1977) ad Sidney Lumet.
Fra 'l sò atri pelìculi più impurtànti a 'rcurdém al drama I giovani arrabbiati (1959), cun Donald Pleasence, al kolossal Cleopatra (1963), la cumèdia ambintàda a Padva La bisbetica domata (1967), dirèta par Franco Zeffirelli su 'n lavōr ad William Shakespeare, la cumèdia Quei due (1969), in du 'l fà la part 'd un fnòć, e 'l film ad scarésa L'esorcista II - L'eretico (1977), in di pagn 'd un prevòstar ch'al gh'à da cumbàt'r al dèmun Pazuzu. Al sò ùltim laōr 'l è stâ al fantasientìfic Orwell 1984 (1984) ad Michael Radford.
Al s è spuśâ sinc vòlti, dó cun l'Elizabeth Taylor.
Filmugrafìa
cuma atōr
- 1949 - The Last Days of Dolwyn, regìa 'd Emlyn Williams
- 1949 - Now Barabbas, regìa ad Gordon Parry
- 1950 - Tempesta a Liverpool (Waterfront), regìa ad Michael Anderson
- 1950 - Il segreto della porta chiusa (The Woman with No Name), regìa ad Ladislao Vajda
- 1951 - La quinta offensiva (Green Grow the Rushes), regìa ad Derek N. Twist
- 1952 - Mia cugina Rachele (My Cousin Rachel), regìa 'd Henry Koster
- 1953 - I topi del deserto (The Desert Rats), regìa ad Robert Wise
- 1953 - La tunica (The Robe), regìa 'd Henry Koster
- 1955 - Il principe degli attori (Prince of Players), regìa ad Philip Dunne
- 1955 - Le piogge di Ranchipur (The Rains of Ranchipur), regìa ad Jean Negulesco
- 1956 - Alessandro il Grande (Alexander the Great), regìa ad Robert Rossen
- 1957 - Vittoria amara (Bitter Victory), regìa ad Nicholas Ray
- 1957 - La sposa del mare (Sea Wife), regìa ad Bob McNaught
- 1959 - I giovani arrabbiati (Look Back in Anger), regìa ad Tony Richardson
- 1959 - Sogno di una notte d'estate (Sen noci svatojanske), regìa ad Jiří Trnka
- 1960 - Lo zar dell'Alaska (Ice Palace), regìa ad Vincent Sherman
- 1960 - Il letto di spine (The Bramble Bush), regìa ad Daniel Petrie
- 1962 - Il giorno più lungo (The Longest Day), regìa ad Ken Annakin e 'd Andrew Marton
- 1963 - Cleopatra, regìa ad Joseph L. Mankiewicz
- 1963 - International Hotel (The V.I.P.s), regìa 'd Anthony Asquith
- 1964 - Zulu, regìa ad Cy Endfield - vōś
- 1964 - Becket e il suo re (Becket), regìa ad Peter Glenville
- 1964 - La notte dell'iguana (The Night of the Iguana), regìa ad John Huston
- 1964 - Hamlet, regìa ad Bill Colleran e John Gielgud
- 1965 - Ciao Pussycat (What's New, Pussycat), regìa ad Clive Donner e 'd Richard Talmadge
- 1965 - Castelli di sabbia (The Sandpiper), regìa ad Vincente Minnelli
- 1965 - La spia che venne dal freddo (The Spy Who Came in from the Cold), regìa ad Martin Ritt
- 1966 - Chi ha paura di Virginia Woolf? (Who's Afraid of Virginia Woolf?), regìa ad Mike Nichols
- 1967 - La bisbetica domata (The Taming of the Shrew), regìa ad Franco Zeffirelli
- 1967 - Il dottor Faustus (Doctor Faustus), regìa ad Neville Coghill e 'd Richard Burton
- 1967 - I commedianti (The Comedians), regìa ad Peter Glenville
- 1968 - La scogliera dei desideri (Boom), regìa ad Joseph Losey
- 1968 - Dove osano le aquile (Where Eagles Dare), regìa ad Brian G. Hutton
- 1968 - Candy e il suo pazzo mondo (Candy), regìa ad Christian Marquand
- 1969 - Quei due (Staircase), regìa ad Stanley Donen
- 1969 - Anna dei mille giorni (Anne of the Thousand Days), regìa ad Charles Jarrott
- 1971 - Mooch Goes to Hollywood, regìa ad Richard Erdman – Film TV
- 1971 - Attacco a Rommel, regìa 'd Henry Hathaway
- 1971 - Il mascalzone (Villain), regìa ad Michael Tuchner
- 1972 - Under Milk Wood, regìa 'd Andrew Sinclair
- 1972 - L'assassinio di Trotsky (The Assassination of Trotsky), regìa ad Joseph Losey
- 1972 - Una faccia di c... (Hammersmith Is Out), regìa ad Peter Ustinov
- 1972 - Barbablù (Bluebeard), regìa 'd Edward Dmytryk e 'd Luciano Sacripanti
- 1973 - La quinta offensiva (Sutjeska), regìa ad Stipe Delic
- 1973 - Rappresaglia, regìa ad George Pan Cosmatos
- 1973 - Divorzia lui divorzia lei (Divorce His - Divorce Hers), regìa ad Waris Hussein – Film TV
- 1974 - Breve incontro (Brief Encounter), regìa 'd Alan Bridges – Film TV
- 1974 - The Gathering Storm, regìa 'd Herbert Wise – Film TV
- 1974 - Il viaggio, regìa ad Vittorio De Sica
- 1974 - L'uomo del Klan (The Klansman), regìa ad Terence Young
- 1975 - Jackpot, regìa ad Terence Young
- 1977 - L'esorcista II - L'eretico (Exorcist II: The Heretic), regìa ad John Boorman
- 1977 - Equus, regìa ad Sidney Lumet
- 1978 - Il tocco della medusa (The Medusa Touch), regìa ad Jack Gold
- 1978 - I 4 dell'Oca selvaggia (The Wild Geese), regìa 'd Andrew V. McLaglen
- 1978 - L'assoluzione (Absolution), regìa 'd Anthony Page
- 1979 - Breakthrough, specchio per le allodole (Steiner - Das eiserne Kreuz, 2. Teil), regìa 'd Andrew V. McLaglen
- 1981 - Quei due (Circle of Two), regìa ad Jules Dassin
- 1981 - Lovespell, regìa ad Tom Donovan
- 1984 - Orwell 1984 (Nineteen Eighty-Four), regìa ad Michael Radford
cuma regìsta
- 1967 - Il dottor Faustus (Doctor Faustus), dirèt insém a Neville Coghill
Culegamènt estéran
Àtar prugèt
Wikiquote contiene citazioni di o su Richard Burton
Wikimedia Commons contiene file multimediali su Richard Burton
