Pôrta Sân Naşâri
Artécol in dialèt arzân
Pôrta Sân Naşâri o dal Sucōrs (Porta San Nazario in italiân) l'ēra óna dal pôrti ed sucōrs int al mûri ed Rèz. L'ēra in dóv' adès viēl Allegri al 's incûntra cun viêl Isonzo.
Stôria
[modifica | mudéfica la surzéia]La pôrta l'é stêda tirêda só int al 1230, d' ed ché a cumincêva la Strata de Strinatis ch ' la purtêva al cunvèint ed Sân Prôsper fōra dal mûri, d' ed ché a pasêven tóti al procesiòun che partîven dal cunvuèint e traversêven tóta la sitê. La Pôrta la ciâpa al nòm da la cēşa di Sânt Nazâri e Cêlso mésa dèinter ind la Sitadèla quând, ind al 1339, l'é stêda tirêda só dôp avèir butê zò 150 cà, .
Cun la costrusiòun ed la Sitadèla la pôrta la dvênta impurtânta, difâti in chêş ed rivolusiòun ed la sitê chî stêva int al Sitadèla al prîva scapêr vêrs Mântva, ch' l' ēra coleghêda a Rèz prôpria da la strêda ch'la partiva da la Pôrta.
Quând în stêdi fâti al mûri nōvi int al 1551 ânca Pôrta Sân Nazâri l'é stêda suplîda e al só pôst a gh'é stê fât 'na pôrta stréca e bâsa. Dôp 300 ân, dôp ch' é stê zachê al bastiòun ind al 1852, la pôrta la s'é turnêda a vèder. Ind l' istès ân, ind al progèt per tirêr só al Municipêl, a s'é pinsê ed druvêr al prêdi ed Pôrta Sân Naşâri per fêr i fundamèint dal teâter.
La pôrta la gnirà zachêda per sèimper int al 1867.