Penélope Cruz

Miranduléś

C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś

La Penélope Cruz Sánchez (Alcobendas, 28 'd Avrìl dal 1974, a s lèś [peˈnelope ˈkɾuθ ˈsantʃeθ] in spagnōl), l'è n'atōra e mudèla spagnōla, vinsidōra dal Prèmi Òscar dal 2019 cuma atōra minga prutagunìsta in Vicky Cristina Barcelona. In dla sò bachéca la pōl cuntàr su atri tri candidadùri a i Òscar (par Volver, Nine e Madres paralelas), quàtar candidadùri a i Golden Globes e 'n Dàvid ad Dunatèl (par Non ti muovere ad Sergio Castellitto).

Spuśàda da 'l 2010 c'n al sò culéga Javier Bardem, dòp dal stòri cun Tom Cruise e Matthew McConaughey, l'è bòna 'd dascórar in ingléś e itagliàṅ, óltar ch'in spagnōl.

Biugrafìa

La Cruz l'à fat al sò debùt a 'l cìnema in dal 1992, a darsèt an, recitànd insém a la Stefania Sandrelli e a Javier Bardem in dla pelìcula ad Juan José Bigas Luna Prosciutto prosciutto. In séguit la tōś part a Apri gli occhi (1997) e a La niña dei tuoi sogni (1998). 'L an dòp la tórna a lauràr cun Bigas Luna in Volavérunt cun Jordi Mollà e Jorge Perugorría.

In dal 2001 la s fà nutàr a livèl internasiunàł p'r i sò rōi in Blow cun Johnny Depp, Il mandolino del capitano Corelli cun Nicholas Cage e Vanilla Sky cun Tom Cruise. Par la pelìcula Vicky Cristina Barcelona ad Woody Allen la vins 'l Òscar. In dal dal 2023 la fà la mujēr 'd Enzo Ferrari Laura in dal film Ferrari girâ fra Mòdna, Réś, Parma, Nualàra e Brésa.

L'à da spés laurâ cun Pedro Almodóvar faghénd sèg sèt film: Carne trémula (1997), Tutto su mia madre (1999), Volver - Tornare (2006), Gli abbracci spezzati (2009), Gli amanti passeggeri (2013), Dolor y gloria (2019) e Madres paralelas (2021).

Filmugrafìa

1992 - Prosciutto prosciutto (Jamón jamón), regìa ad Bigas Luna
1992 - Belle Époque, regìa ad Fernando Trueba
1993 - Il labirinto greco (El laberinto griego), regìa ad Rafael Alcázar
1993 - La ribelle, regìa 'd Aurelio Grimaldi
1993 - Per amore, solo per amore, regìa ad Giovanni Veronesi
1994 - Allegro ma non troppo (Alegre ma non troppo), regìa ad Fernando Colomo
1994 - Tutto è bugia (Todo es mentira), regìa 'd Álvaro Fernández Armero
1995 - Fra rosse (Entre rojas), regìa 'd Azucena Rodríguez
1995 - El efecto mariposa, regìa ad Fernando Colomo
1996 - Brujas, regìa 'd Álvaro Fernández Armero
1996 - La Celestina, regìa ad Gerardo Vera
1996 - Más que amor, frenesí, regìa 'd Alfonso Albacete, Miguel Bardem e David Menkes
1996 - L'amore nuoce gravemente alla salute (El amor perjudica seriamente la salud), regìa ad Manuel Gómez Pereira
1997 - La legge della giungla (Et hjørne af paradis), regìa ad Peter Ringgaard
1997 - Carne trémula (Carne trémula), regìa ad Pedro Almodóvar
1997 - Apri gli occhi (Abre los ojos), regìa 'd Alejandro Amenábar
1998 - Don Juan, regìa ad Jacques Weber
1998 - Due volte ieri (The Man with Rain in His Shoes), regìa dla María Ripoll
1998 - La voce degli angeli (Talk of Angels), regìa ad Nick Hamm
1998 - La niña dei tuoi sogni (La niña de tus ojos), regìa ad Fernando Trueba
1998 - Hi-Lo Country (The Hi-Lo Country), regìa ad Stephen Frears
1999 - Tutto su mia madre (Todo sobre mi madre), regìa ad Pedro Almodóvar
1999 - Volavérunt, regìa ad Bigas Luna
2000 - Per incanto o per delizia (Woman on Top), regìa dla Fina Torres
2000 - Passione ribelle (All the Pretty Horses), regìa ad Billy Bob Thornton
2001 - Blow, regìa ad Ted Demme
2001 - Il mandolino del capitano Corelli (Captain Corelli's Mandolin), regìa ad John Madden
2001 - Nessuna notizia da Dio (Sin noticias de Dios), regìa 'd Agustín Díaz Yanes
2001 - Vanilla Sky, regìa ad Cameron Crowe
2002 - Amici di... letti (Waking Up in Reno), regìa ad Jordan Brady
2003 - Masked and Anonymous, regìa ad Larry Charles
2003 - Il tulipano d'oro (Fanfan la Tulipe), regìa ad Gérard Krawczyk
2003 - Gothika, regìa ad Mathieu Kassovitz
2004 - Non ti muovere, regìa ad Sergio Castellitto
2004 - Un amore sotto l'albero (Noel), regìa ad Chazz Palminteri
2004 - Gioco di donna (Head in the Clouds), regìa ad John Duigan
2005 - Sahara, regìa ad Breck Eisner
2005 - Chromophobia, regìa dla Martha Fiennes
2006 - Bandidas, regìa ad Joachim Rønning e 'd Espen Sandberg
2006 - Volver - Tornare (Volver), regìa ad Pedro Almodóvar
2007 - Manolete, regìa ad Menno Meyjes
2007 - The Good Night, regìa ad Jake Paltrow
2008 - Lezioni d'amore (Elegy), regìa dl'Isabel Coixet
2008 - Vicky Cristina Barcelona, regìa ad Woody Allen

2009 - Gli abbracci spezzati (Los abrazos rotos), regìa ad Pedro Almodóvar
2009 - Nine, regìa ad Rob Marshall
2010 - Sex and the City 2, regìa ad Michael Patrick King
2011 - Pirati dei Caraibi - Oltre i confini del mare (Pirates of the Caribbean: On Stranger Tides), regìa ad Rob Marshall
2012 - To Rome with Love, regìa ad Woody Allen
2012 - Venuto al mondo, regìa ad Sergio Castellitto
2013 - Gli amanti passeggeri (Los amantes pasajeros), regìa ad Pedro Almodóvar
2013 - The Counselor - Il procuratore (The Counselor), regìa ad Ridley Scott
2015 - Ma ma - Tutto andrà bene (Ma ma), regìa ad Julio Medem
2016 - Zoolander 2, regìa ad Ben Stiller
2016 - Grimsby - Attenti a quell'altro (The Brothers Grimsby), regìa ad Louis Leterrier
2016 - The Queen of Spain (La reina de España), regìa ad Fernando Trueba
2017 - Escobar - Il fascino del male (Loving Pablo), regìa ad Fernando León de Aranoa
2017 - Assassinio sull'Orient Express (Murder on the Orient Express), regìa ad Kenneth Branagh
2018 - Tutti lo sanno (Todos lo saben), regìa 'd Asghar Farhadi
2019 - Dolor y gloria, regìa ad Pedro Almodóvar
2019 - Wasp Network, regìa 'd Olivier Assayas
2021 - Madres paralelas, regìa ad Pedro Almodóvar
2021 - Finale a sorpresa - Official Competition (Competencia oficial), regìa ad Mariano Cohn e 'd Gastón Duprat
2022 - Secret Team 355 (The 355), regìa ad Simon Kinberg
2022 - L'immensità, regìa 'd Emanuele Crialese
2022 - Tutto in un giorno (En los márgenes), regìa ad Juan Diego Botto
2023 - Ferrari, regìa ad Michael Mann

Culegamènt estéran

(EN) Filmugrafìa in s'l IMDb