Pedro Almodóvar
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |

Pedro Almodóvar Caballero (Calzada de Calatrava, 25 ad Setémbar dal 1949, a s lèś [ˈpeðɾo almoˈðoβaɾ kaβaˈʝeɾo] in spagnōl) 'l è 'n regìsta, senegiadōr, prudutōr, muśicìsta e scritōr spagnōl. Da la fiṅ di an Utànta 'l è cunsiderâ, anc a 'l èstar, al regìsta più pupulàr dal cìnema dla Spaggna.
In dla sò caréra, in dua 'l è pasâ da di film alśēr e traśgresìṿ cuma Labirinto di passioni a la cumèdia o a 'l drama, 'l è stâ bòṅ ad vìnsar dū Prèmi Òscar, in dal 1999 p'r al film furastēr più bèl, Tutto su mia madre, e in dal 2003 par la senegiadùra uriginàla 'd Parla con lei, candidâ anc a la regìa. Cal dū pelìculi chè i aṅ vins anc al Golen Globe.
In dla bachéca dal regìsta manciàṅ i càtan pòst anc sinc Prèmi BAFTA, dū Emmy Awards, dū Lèòṅ 'd Òr e sèt Prèmi Goya.
Fra i sò film più impurtànt a 'rcurdém anc La legge del desiderio, Donne sull'orlo di una crisi di nervi, ch'al 'l à fat cgnós'r anc a 'l èstar e ch'l è stâ candidâ a i Òscar, Volver - Tornare e Dolor y gloria.



In dal sò òvri 'l à dirèt a i sò inìsi Antonio Banderas, Javier Bardem e la Penélope Cruz, ch'i s èṅ fat i òs in di sò film e che pò i aṅ fat strada anc a Hollywood, e di atri atōri impurtànti ch'i aṅ da spés laurâ sèg cuma la Carmen Maura, la Marisa Paredes, la Cecilia Roth, la Victoria Abril, la Rossy de Palma e la Chus Lampreave.
Almodóvar 'l è gay e al n créd briśa in Dio anc s'l à studiâ par soquànt an da i frâ Fransescàṅ e Saleśiàṅ in di sò an pasâ da śōv'n in Estremadùra.
Cuma scritōr 'l à scrit soquànt lìbar cuma Fuoco nelle viscere (2002), Patty Diphusa e altre storie (2004), Tutto su di me (2007) e L'ultimo sogno (2023). Da prudutōr 'l à tirâ fóra i bèsi par di film fat da di sò culéga cuma La spina del diavolo ad Guillermo del Toro (2001), La vita segreta delle parole dl'Isabel Coixet (2009) e Storie pazzesche ad Damián Szifrón (2014).
Filmugrafìa
- 1978 - Folle... folle... fólleme Tim!
- 1980 - Pepi, Luci, Bom e le altre ragazze del mucchio (Pepi, Luci, Bom y otras chicas del montón)
- 1982 - Labirinto di passioni (Laberinto de pasiones)
- 1983 - L'indiscreto fascino del peccato (Entre tinieblas)
- 1984 - Che ho fatto io per meritare questo? (¿Qué he hecho yo para merecer esto?)
- 1986 - Matador
- 1987 - La legge del desiderio (La ley del deseo)
- 1988 - Donne sull'orlo di una crisi di nervi (Mujeres al borde de un ataque de nervios)
- 1989 - Légami! (¡Átame!)
- 1991 - Tacchi a spillo (Tacones lejanos)
- 1993 - Kika - Un corpo in prestito (Kika)
- 1995 - Il fiore del mio segreto (La flor de mi secreto)
- 1997 - Carne trémula
- 1999 - Tutto su mia madre (Todo sobre mi madre)
- 2002 - Parla con lei (Hable con ella)
- 2004 - La mala educación
- 2006 - Volver - Tornare (Volver)
- 2009 - Gli abbracci spezzati (Los abrazos rotos)
- 2011 - La pelle che abito (La piel que habito)
- 2013 - Gli amanti passeggeri (Los amantes pasajeros)
- 2016 - Julieta
- 2019 - Dolor y gloria
- 2021 - Madres paralelas
- 2024 - La stanza accanto (The Room Next Door)