Molècula
C'l artìcul chè 'l è scrit in Bulgnaiṡ |
In chémmica, una molècula l'è la pèrt pió cénna d'un cunpòst ch'la mantéggn äl so prupietè; una molècula l'è donca furmè da atum lighè.
Generèl
Una prupietè inpurtant däl mulècul l'è la só formula empîrica, ch'la descrîv la proporziån cha gh'è tra i só atum costituént; pr'esänpi, l'âqua (H2O) la gh'ha un atum de uséggin e dû d'idrògen.
Al cuncèt ed mulècula l'è stè mess in pà par prémm dal sinziè Itâglian Amedeo Avogadro, dal 1811.
Ligâm int'äl mulècul
Int'una mulècula, as pôl imazinèr che i urbitèl di atum diferént i s matten insamm, fén a furmèr un såul urbitèl bel gròss, ch'al téggn dänter tott i âtum dla mulècula; a segånda dla diferänza d'elettro-negativitè di atum ch'i fåurmen la mulècula, al ligâm al srà pûr, a l'arà una polarizaziån.
Anca strai só atum, äl mulècul i àn, ed sòlit, anch'dî ligâm da par sé; i pió inpurtant i én:
I ligâm intramuleculèr én spèss inpurtant pr'i efèt int'i pont ed bói o par la solubilitè.