Gabiàṅ

C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś

Gabiàṅ
un gabiàṅ davànti a 'l Tévar
Dominì: Eukaryota
Rèign: Animalia
Phylum: Chordata
Clâsa: Aves
Órdin: Charadriiformes
Famija: Laridae
Sòtfamija: Larinae
Gènàr: Larus • Hydrocoloeus • Chroicocephalus Ichthyaetus • Leucophaeus • Rissa Pagophila • Xema • Rhodostethia • Creagrus Larinae, 1815
Sòrta: 53 spéci difarènti

Al gabiàṅ (nóm sientìfic Larinae, gabbiano in itagliàṅ) 'l è 'n uśèl 'd mâr dla sót-famìja di laridi. Al gènar più impurtànt 'l è 'l Larus.

I vìvan praticamènt in tut i cuntinènt e i faṅ di sîg lamentóś e strampalâ.

Descrisiòṅ

I gabiàṅ i èṅ dal bèsti mèdi, cun dal dimensiòṅ ch'i vànan da i 29 cm ad lunghésa dla gabianèla, p'r un pēś ad 120 gram, a i 75 cm dal mugnajàs ch'al pōl rivàr a i dū chilo. Al sò bèc, ch'al finìs curvànd-'s in śò, 'l è lung e fòrt e 'l è bòṅ ad scavśàr al magnàr. I pē i èṅ curt e palmâ. Anc al sò ali i èṅ lunghi, fòrti e a punta, ad culōr biànc, griś e négar (dal vòlti maròṅ o maciâ in di eśemplàr più śōvan).

Ad sòlit i vìv'n in grup e i fàn'n i sò gnai lung al còsti o in du a gh'è dl'àqua. I màgnan da tut: pés, ōṿ, caróggni, insèt, uśèi piculèṅ, bēg e scart dal magnàr di óm che lōr, dimóndi prufitadōr, i vaṅ a pascàr lung i casunét dal sità o in dal masi. Mént'r i vōlan i èṅ anc bòṅ ad fargàr dal magnàr a la gint o a di atri bèsti.

Soquànt gabiàṅ, cuma 'l gabiàṅ reàl nòrdic, i pōlan scampàr dagnóra sinquànt'an.

Manéri 'd dir

(EGL) Dir a qualchidòṅ ch'l è 'n gabiàṅ a vōl dir ch'l è 'n minciòṅ, un stùpid, un siòc.

Culegamènt estéran

Àtar prugèt

Wikiquote contiene citazioni di o su Gabiàṅ
Wikimedia Commons contiene file multimediali su Gabiàṅ