Fundamentalîṡum religiåus
Artéccol in dialàtt bulgnaiṡ
As ciama fundamentalîṡum (religiåus) 'na brotta râza d integralîsum religiåus, ch'as à quand un cardänt al vôl a tótt i cûst che al só môds ed pinsèr e 'd vadder al månd (e anch qual d'ed là) al seppa ed valåur par totta la zänt. I êter i én dî infedêl, sénd che qualla dî èter l'è l'onnica religiån "vaira".
L'uréggin d'la parola 'fundamentalîṡum la vré dîr artåuren d'na religiån ai só fundamént d'l uréggin (vair o pinsè). Ed ste môd al fundamentalîṡum l'è spass lighè a la letûra däl sâcri scritûr sänza intermedièri, un fât inpurtànt pr'i protestànt e pió difûs in Itâglia stra i Tstimôn ed Géova.
Al fundamentalîsum l'è spass lighè al trai grandi religiån ch'al cradden int'un såul Dio: al Zudaisum, al Cristianêsum e l'Islam. Int'al religiån fundè såura tant divinitè al sré pió fâzil pinsèr a di mondi d'idee e dånca a un relativîṡum culturèl.
Par di mondi ed zänt al têrmin fundamentalîsum al sré druvè a däl teorî econòmichi (tipicamänt neoliberésstichi) par che al marchè l'aré da èser l'ónnic inspiradåur ed vètta socièl.
Créttichi
[modifica | mudéfica la surzéia]Al têrmin fundamentalîṡum, cme anch quall ed integralîsum l'è da druvèr cun prudänza e amsûra. L'è difézzil ch'a quî ch'al véggna dé ste têrmin spzièl i én d'acôrd.