Vai al contenuto

Farley Granger

Da Wikipedia.

C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś Emiliàn

Farley Granger tòlt śò in dal 1951


Farley Earle Granger Jr. (San Jòśè, 1 ad Luj dal 1925 - New York, 27 ad Mars dal 2011, a s lèś [ˈfɑːr.li ˈɡrɑːn.dʒər] in ingléś) 'l è stâ 'n atōr americàṅ. In dla sò caréra, tacàda a 'l inìsi di an Quarànta e ch'la gh'à purtâ a 'vēr-ag na stéla in dla Hollywood Walk of Fame, 'l à da spés fat di persunàǵ educâ ma fràgii e minga tant sicûr.

'L à laurâ cun Alfred Hitchcock in Nodo alla gola (1948) e in L'altro uomo (1951) e cun Luchino Visconti in Senso (1954).

Biugrafìa

Uriginàri dla Califòrgna, Granger 'l éra fiōl 'd un vendidōr ad màchini. A séguit dla Gran depresiòṅ dal 1929, la sò famìja 'l è stada custréta a vénd'r al sò dó cà e anc i presióś p'r andàr a vìv'r a 'l secónd piàṅ dal fabricâ in du a gh'éra 'l salòṅ dal véndidi. A 'l inìsi di an Quarànta Farley al s davśìna a 'l mónd dal cìnema quànd al prudutōr Samuel Goldwyn al gh fà firmàr un cuntràt da sènt dòlar a la stmana par giràr di film.

Dòp avēr recitâ in Fuoco a oriente (1943), pelìcula ch'la mitìva in na luś bòna l'Ugnòṅ Suviètica in alóra da la banda di americàṅ durànt la secónda guèra mundiàla, e in dal film ad guèra Prigionieri di Satana (1944), Alfred Hitchcock al dmanda a Goldwyn ad psēr-al druàr in prèst par la part dal turmintâ Phillip in dal sò prim film a culōr Nodo alla gola (1948), cun prutagunìsta James Stewart, ch'al tōś spunt da 'l caś dal masamènt Leopold e Loeb, dū śuvnòt ric e inteligènt ch'i ìvan cupâ 'n ragàs ad quatórd'ś an sōl p'r al gust ad far-la franca.

Lò e la Joan Collins su 'l set dal film La plinga 'd vlû rós (1955)

Par la cà 'd prudusiòṅ ad Goldwyn, Granger 'l à pò girâ a fiànc dla Cathy O'Donnell al sò prim film da prutagunìsta, La donna del bandito (1948), e pò insém a la Joan Evans soquànti atri pelìculi: La morte al di là del fiume (1949), La porta dell'inferno (1950) e Noi che ci amiamo (1950).

In dal 1951, incóra in prèst, 'l à interpretâ òṅ di sò film più impurtànt e 'd sucès, al thriller L'altro uomo (1951) trat da 'n rumànś dla Patricia Highsmith, in dua 'l iva fat la part 'd un tenìsta sóta ricàt da part 'd un bòṅdagnìnt psicupàtig intepretâ par Robert Walker. Purtròp par Granger i sò lavōr fat in séguit i èṅ stâ tut di falimènt in fat 'd incàs. Dòp avēr girâ al biugràfic Il favoloso Andersen (1952), cun Danny Kaye in dla part dal scritōr ad fòli danéś Hans Christian Andersen, Granger al s divìd da Goldwyn, armagnénd però in buléta.

Cun Luchino Visconti al gira in dal 1954 Senso, a fiànc dl'Alida Valli e 'd Massimo Girotti, pò L'altalena di velluto rosso (1955), cun la Joan Collins e Ray Milland. La sò caréra però la patìs un strabùc e lò 'l è custrét a tacàr a lauràr anc a Broadway e in soquànt prugèt par la televiśiòṅ cuma Carovane verso il west, Polvere di stelle, Ironside, L'uomo da sei milioni di dollari, Ellery Queen, Una vita da vivere (par ssanta-dó puntàdi in dla part dal dutōr Will Vernon), Black Beauty, Ai confini della notte (déś epiśòdi), Un salto nel buio, Love Boat, Così gira il mondo (sinquànta-siē puntàdi faghénd al rōl 'd Earl Mitchell) e La signora in giallo.

Da i an Stanta in avànti 'l à laurâ dimóndi in Itàglia cuma in dal western Lo chiamavano Trinità... (1970), cun Bud Spencer e Terence Hill, al śal Qualcosa striscia nel buio (1971), a fiànc dla Lucia Bosè, al thriller eròtic Alla ricerca del piacere (1972), cun la Barbara Bouchet, Rivelazioni di un maniaco sessuale al capo della squadra mobile (1972), cun la Sylva Koscina e la Femi Benussi, e 'l pulisiésc La polizia chiede aiuto (1974).

In dla vita Farley Granger 'l è stâ cumpagnâ par quarànta-sinc an c'n al prudutōr Robert Calhoun, mòrt tri an prima 'd lò.

Filmugrafìa

Gróp a la góla (1948)
ʼL àt'r óm (1951)
Sèns (1954)
Pascànd al piaśēr (1972)
Sparpadlàdi 'd un malnét 'd un purcùs a 'l cap dla squàdra mòbil (1972)

Culegamènt estéran

Àtar prugèt

Estratto da "https://eml.wikipedia.org/w/index.php?title=Farley_Granger&oldid=164285"