Elèinc 'd abreviasiòun latèini

Elèinc dagli abreviasiòun ch'a s cata in di scrìt di romàn antîg:

A

A. -- Absolvo, Actum, Aedilis, Aes, Aedilis, Ager, Ago, Aio, Amicus, Annus, Antiquo, Auctor, Auditor, Augustus, Aulus, Aurum, Aut.
A.A. -- Aes alienum, Ante audita, Apud agrum, Aurum argentum.
AA. -- Augusti, Augusti duo.
AAA., AAAGGG -- Augusti tres.
A.A.A.F.F. -- Auro argento aere flando feriundo. oppure Aere Argento Auro Flando Feriundo.
A.A.V. -- Alter ambove.
A.B. -- Artium Baccalaureus
ABB. -- Abbas
Ab. -- Abbas
A.B.M. -- Amico bene merenti
Abp. -- Archiepiscopus
Abs. -- Absens
Absoluo. -- Absolutio
A.C. -- Auditor Cameræ
AC -- Ante Christum
A.C. -- Acta causa, Alins civis.
ACN -- Ante Christum Natum
A.D. -- Ante diem, Anima Dulcis
A.D. -- A domino, Anno Domini, Ante diem
a.d. -- ante diem
A.D.A. -- Ad dandos agros.
Adm. Rev. -- Admodum Reverendus
Adv. -- Adventus
A.D.V. -- Ante diem quintum.
AED. -- Aedilis
AED CVR -- Aedilis curulis
AEDILIC. -- Aedilicia potestate, Aedilicius
AEL. -- Aelius
AEPP. -- Archiepiscopus
AEO. -- Aedes, Aedilis, Aedilitas.
AEM., AIM. -- Aemilius, Aemilia.
AER. -- Aerarium.
AER.P. -- Aere publico.
al. -- alii, alibi, alias
A.L.AE., A.L.E. -- Arbitrium litis aestimandae.
Alb. -- Albus
Alr. -- Aliter
A.M. -- Anno Mundi
A.M. -- Artium Magister
A.M., A.MILL. -- Ad milliarium. Ante Meridian.
A.M.D.G. -- Ad Majorem Dei Gloriam
AN. -- Aniensis, Annus, Ante.
Ana -- Antiphona
ANN. -- Annales, Anni, Annona.
ANT. -- Ante, Antonius.
Ant. -- Antiphona
A.O. -- Alii omnes, Amico optimo.
AP. -- Atppius, Apud.
A.P. -- Ad pedes, Aedilitia potestate.
A.P.F. -- Auro (or argento) publico feriundo.
Aplica. -- Apostolica
A.P.M. -- Amico posuit monumentum, Annorum plus minus.
Apost. -- Apostolus
Appatis. -- Approbatis
A.P.R.C. -- Anno post Romam conditam.
Ap. Sed. -- Apostolica Sedes
Ap. Sed. Leg. -- Apostolicæ Sedis Legatus
A.Q.I.C. -- Anima Quiescat In Christo
Archiep. -- Archiepiscopus
Archiepus. -- Archiepiscopus
Archid. -- Archidiaconus
Archiprb. -- Archipresbyter
ARG. -- Argentum.
A.R.S. -- Anno Reparatæ Salutis
AR.V.V.D.D. -- Aram votam volens dedicavit, Arma votiva dono dedit.
AT, A TE., A TER. -- A tergo.
A.T.M.D.O. -- Aio te mihi dare oportere.
A.U. -- Alma Urbs
Aucte. -- Auctoritate
Authen. -- Authentica
Aux. -- Auxilium, Auxilio
AV. -- Augur, Augustus, Aurelius.
A.V. -- Annos vixit.
A.V.C. -- Ab urbe condita.
AVG. -- Augur, Augustus.
AVGG. -- Augusti duo
AVGGG. -- Augusti tres.
AVR. -- Aurelius
AVSPP -- Auspicia
AVT.PR.R. -- Auctoritas provinciae Romanorum.

B

B. -- Balbius, Balbus, Beatus, Bene, Beneficiarius, Beneficium, Bene Merenti, Bonus, Brutus, Bustum.
B. (al posto di V.) -- Berna Bivus, Bixit.
B.A. -- Bixit annos [recte Vixit annos], Bonis auguriis, Bonus amabilis.
B.A. -- Baccalaureus Artium
B. BB. -- Beatus, Beati
BB., B.B. -- Bene bene, i.e. optime, Optimus.
B.C.L. -- Baccalaureus Civilis [or Canonicae] Legis
B.D. -- Bonae deae, Bonum datum.
B.DD. -- Bonis deabus.
B.D.S.M. -- Bene de se merenti.
Ben. -- Benedictio
Benevol. -- Benevolentia
B.F. -- Bona femina, Bona fides, Bona filia, Bona fortuna, Bonum factum.
B.H. -- Bona hereditaria, Bonorum heres.
B.I. -- Bonum judicium.
B.I.C. -- Bibas [for Vivas] In Christo
B.I.I. -- Boni judicis judicium.
B.M. -- Beatae memoriae, Bene merenti, Bonae Memoriæ.
B.M.F. -- Bene Merenti Fecit
BMT. -- Bene Merenti
B.M.V. -- Beatae Mariae virginis
B.N. -- Bona nostra, Bonum nomen.
BN.H.I. -- Bona hic invenies.
Bon. Mem. -- Bonæ Memoriæ
B.P. -- Beatissime Pater, Bona paterna, Bonorum potestas, Bonum publicum.
B.Q. -- Bene quiescat, Bona quaesita.
B.RP.N. -- Boho reipublicae natus.
BRT. -- Britannicus.
B. Se. -- Baccalaureus Scientiarum
B.T. -- Baccalaureus Theologiæ, Bonorum tutor, Brevi tempore.
B.U.J. -- Baccalaureus Utriusque Juris
B.V. -- Beata Virgo, Beatitudo Vestra, Bene vale, Bene vixit, Bonus vir.
B.V.M. -- Beata Virgo Maria
B.V.V. -- Balnea vina Venus.
BX. -- Bixit (for vixit).

C

C. -- Caesar, Cains, Caput, Causa, Censor, Civis, Conors, Colonia Comitialis (dies), Condemno, Consul, Cum, Curo, Custos, Caia, Centuria, Con. (prefix).
C.B. -- Civis bonus, Commune bonum, Conjugi benemerenti, Cui bono.
C.C. -- Calumniae causa, Causa cognita, Conjugi carissimae, Consilium cepit, Curiae consulto.
C.C.C. -- Calumniae cavendae causa.
C.C.F. -- Caesar (or Caius) curavit faciendum, Caius Caii filius.
CC.VV. -- Clarissimi viri. (=senatores)
C.D. -- Caesaris decreto, Cains Decius, Comitialibus diebus.
CES. -- Censor, Censores.
CESS. -- Censores.
C.F. -- Causa fiduciae, Conjugi fecit, Curavit faciendum.
C.H. -- Custos heredum, Custos hortorum.
C.I. -- Caius Julius, Consul jussit, Curavit judex.
CL. -- Clarissimus, Claudius, Clodius, Colonia.
CL.V. -- Clarissimus vir, Clypeum vovit.
C.M. -- Caius Marius, Causa mortis.
CN. -- Cnaeus.
COH. -- Coheres, Conors.
COL. -- Collega, Collegium, Colonia, Columna.
COLL. -- Collega, Coloni, Coloniae.
COM. -- Comes, Comitium, Comparatum.
CON. -- Conjux, Consensus, Consiliarius, Consul, Consularis.
COR. -- Cornelia (tribus), Cornelius, Corona, Corpus.
COS. -- Consiliarius, Consul, Consulares.
COSS. -- Consules.
C.P. -- Carissimus (or Clarissimus) puer, Civis publicus, Curavit ponendum.
C.R. -- Caius Rufus, Civis romanus, Curavit reficiendum.
CS. -- Caesar, Communis, Consul.
C.V. -- Clarissimus (or Consularis) vir.
CVR. -- Cura, Curator, Curavit, Curia.
C. -- Caesar, Caius, Caput, Carrissimus, Causa, Censor, Centurio, Civis, Cohors, Colonia Comitialis (dies), Condemno, Coniunx, Comes, Consul, Cum, Curavit, Curo, Custos, Caia, Centuria, Cum, Con. (praeverbium).
c. -- circa
CAL. -- Calendis
C.B. -- Civis bonus, Commune bonum, Coniugi benemerenti, Cui bono.
C.C. -- Calumniae causa, Causa cognita, Coniugi carissimae, Consilium cepit, Curiae consulto.
C.C.C. -- Calumniae cavendae causa.
C.C.F. -- Caesar (vel Caius) curavit faciendum, Caius Caii filius.
CC.VV. -- Clarissimi viri.
C.D. -- Caesaris decreto, Cains Decius, Comitialibus diebus.
CES. -- Censor, Censores.
CESS. -- Censores.
C.F. -- Causa fiduciae, Coniugi fecit, Curavit faciendum.
C.H. -- Custos heredum, Custos hortorum.
C.I. -- Caius Iulius, Consul iussit, Curavit iudex.
CL. -- Clarissimus, Claudius, Clodius, Colonia.
CL.V. -- Clarissimus vir, Clypeum vovit.
C.M. -- Caius Marius, Causa mortis.
CN. -- Cnaeus.
COH. -- Coheres, Conors.
COL. -- Collega, Collegium, Colonia, Columna.
COLL. -- Collega, Coloni, Coloniae.
COM. -- Comes, Comitium, Comparatum.
CON. -- Coniunx, Consensus, Consiliarius, Consul, Consularis.
COR. -- Cornelia (tribus), Cornelius, Corona, Corpus.
COS. -- Consiliarius, Consul, Consulares.
COSS. -- Consules.
C.P. -- Carissimus (sive Clarissimus) puer, Civis publicus, Curavit ponendum.
C.R. -- Caius Rufus, Civis Romanus, Curavit reficiendum.
CS. -- Caesar, Communis, Consul.
C.V. -- Clarissimus (sive Consularis) vir.
CVR. -- Cura, Curator, Curavit, Curia.
Cam. -- Camera
Cam. Ap. -- Camera Apostolica
Can. -- Canonicus
Canc. -- Cancellarius
Cap. -- Capitulum
Cap. de seq. -- Capitulum de Sequenti
Capel. -- Capella
Caus. -- Causa
C.C. -- Curatus
CC. VV. -- Clarissimi Viri
Cen. Eccl. -- Censura Ecclesiastica
Cla. -- Clausula
Cl. -- Clericus
Clico. -- Clericus, Clerico
Clun. -- Cluniacenses
C.M. -- Causa Mortis
Cod. -- Codex
Cog. Leg. -- Cognatio Legalis
Cog. Spir. -- Cognatio Spiritualis
Coll. Cone. -- Collectio Conciliorum
Comm. Prec. -- Commemoratio Praecedentis
Comm. Seq. -- Commemoratio Sequentis
Compl. -- Completorium
Con. -- Contra
Cone. -- Concilium
Conf. -- Confessor
Conf. Doct. -- Confessor et Doctor
Conf. Pont. -- Confessor Pontifex
Cons. -- Consecratio
Consecr. -- Consecratus
Const. Ap. -- Constitutio Apostolica
Cr. -- Credo
Canice. -- Canonice
Card. -- Cardinalis
Cens. -- Censuris
Circumpeone. -- Circumspectione
Coione. -- Communione
Confeone. -- Confessione
Consciae. -- Conscientiæ
Constbus -- Constitutionibus
C. -- Consul
CC. -- Consules
C.F. -- Clarissima Femina
Cl. V. -- Clarissimus Vir
'C.O. — Conjugi Optimo
C.O.B.Q. -- Cum Omnibus Bonis Quiescat
COI. -- Conjugi
CS. -- Consul
COS. -- Consul
COSS. -- Consules
C.P. -- Clarissima Puella

D

D. -- Dat, Dedit, De, Decimus, Decius, Decretum, Decurio, Deus, Dicit, Dies, Divus, Dominus, Domus, Donum.
D.C. -- Decurio coloniae, Diebus comitialibus, Divus Caesar.
D.D. -- Dea Dia, Decurionum decreto, Dedicavit, Deo dedit, Dii deaeque, Dono dedit, Domus Divina.
DD. -- Divi
D.D.D. -- Datum decreto decurionum, Dono dedit dedicavit, Deo Donum Dedit
D.E.R. -- De ea re.
DES. -- Designatus.
D.I. -- Dedit imperator, Diis immortalibus, Diis inferis.
D.l.M. -- Deo invicto Mithrae, Diis inferis Manibus.
D.M. -- Deo Magno, Dignus memoria, Diis Manibus, Dolo malo, Dominus
D.O.M. -- Deo Optimo Maximo.
D.P.S. -- Dedit proprio sumptu, Deo perpetuo sacrum, De pecunia sua.
D.D.L.M. -- Donum dedit libens merito.
DEC. -- Decurio
DEV -- Devotus
D.M.P.S. -- Dis Manibus (et) perpetuae securitati
D.N. -- Dominus noster
Dni. -- Domini
DNO. -- Domino
DNS -- Dominus
D.I. -- Dedit imperator, Diis immortalibus, Diis inferis.
D.l.M. -- Deo invicto Mithrae, Diis inferis Manibus.
D.M. -- Deo Magno, Dignus memoria, Diis Manibus, Dolo malo.
D.N.I.C. -- Domini nostri Iesu Christi
D.O.M. -- Deo optimo maximo, Dominus.
'D.O.M.A. -- Deo Optimo maximo aeterno
D.P.S. -- Dedit proprio sumptu, Deo perpetuo sacrum, De pecunia sua.
D.S.I.M. -- Deo soli invicto mithrae
Dr. iur. -- Doctor iuris
D. -- Depositus; or Dulcis
D.D. -- Dedit, Dedicavit
DEP. -- Depositus
D.I.P. -- Dormit In Pace
D.M. -- Diis Manibus
D.M.S. -- Diis Manibus Sacrum
D.N. -- Domino Nostro
DD. NN. -- Dominis Nostris
Discreoni. -- Discretioni
Dispensao. -- Dispensatio
Dnus -- Dominus
d. -- dies
D.C.L. -- Doctor Civilis [or Canonicae] Legis
D.D. -- Doctores
D.D. -- Doctor Divinitatis
Dec. -- Decanus
Def. -- Defunctus
D.G. -- Dei Gratia
D.N. -- Dominus Noster
D.N.J.C. -- Dominus Noster Jesus Christus
DN -- Dominus
DNS -- Dominus
DNUS -- Dominus
Doct. -- Doctor
Dom. -- Dominica
D.O.M. -- Deo Optimo Maximo
Doxol. -- Doxologia
D.R. -- Decanus Ruralis
DS -- Deus
D.Se. -- Doctor Scientiarum
D.V. -- Deo Volente
Dupl. -- Duplex
Dupl. Maj. -- Duplex Major
Dupl. I. Cl. -- Duplex Primæ Classis
Dupl. II. Cl. -- Duplex Secundae Classis
D. n. m. que -- Devotus numini maiestatique

E

E. -- Ejus, Eques, Erexft, Ergo, Est, Et, Earvin, Etiam, Ex.
EG. -- Egit, Egregius.
E.M. -- Egregiae memoriae, Ejusmodi, Erexit monumentum.
EQ.M. -- Equitum magister.
E.R.A. -- Ea res agitur.
E. -- Eius, Eques, Erexft, Ergo, Est, Et, Etiam, Evangelista, Ex.
EG. -- Aeger, Egit, Egregius.
EL. -- Electus
E.M. -- Egregiae memoriae, Eiusmodi, Erexit monumentum.
EPI. -- Episcopi
EPO. -- Episcopo
EQ. -- Eques
EQ.M. -- Equitum magister.
E.Q.R. -- Eques Romanus.
E.P. -- Equo publico.
E.R.A. -- Ea res agitur.
E(X)T. -- Ex testamento
E(X)V. -- Ex voto
Eccl. -- Ecclesiasticus
E. -- Ecclesia
Eccl. -- Ecclesia
El. -- Electio, Electus
Emus -- Eminentissimus
EPS -- Episcopus
EP. -- Episcopus
Episc. -- Episcopus
Et. -- Etiam
Evang. -- Evangelium
Ex. -- Extra
Exe. -- Excommunicatus, Excommunicatio
Ecclae. -- Ecclesiæ
Ecclis. -- Ecclesiasticis
Effum. -- Effectum
Epus. -- Episcopus
Excoe. -- Excommunicatione
Exit. -- Existit
E.V. -- Ex Voto
EX. TM. -- Ex Testamento
E VIV. DISC. -- E Vivis Discessit

F

F. -- Fabius, Facere, Fecit, &c., Familia, Fastus (dies), Feliciter, Felix, Femina, Fides, Filius, Flamen, Fortuna, Frater, Fuit, Functus.
F.C. -- Faciendum curavit, Fidei commissume, Fiduciae causa, Fieri Curavit.
F.D. -- Fidem dedit, Flamen Dialis, Fraude donavit.
Fel. Mem. -- Felicis Memoriæ
Fel. Rec. -- Felicis Recordationis
Fer. -- Feria
F.F. -- Fratres, Fieri Fecit
FF. -- Fratres; Filii
F.F.C. -- Filii faciendum curaverunt
F.F.F. -- Ferro flamma fame, Fortior fortuna fato.
FL. -- Filius, Flamen, Flaminius, Flavius.
F.L. -- Favete linguis, Fecit libens, Felix liber.
Fr. -- Frater
FR. -- Forum, Fronte, Frumentarius.
F.R. -- Forum Romanum.
Frum. -- Fratrum
FS. -- Fossor
FS ET S -- Fecit sibi et sui
Fund. -- Fundatio

G

G. -- Gaius (Caius), Gallia, Gaudium, Gellius, Gemma, Gens, Gesta, Gratia.
Gen. -- Generalis
G.F. -- Gemina fidelis (legioni).
GL. -- Gloria.
GN. -- Genius, Gens, Genus, Gnaeus (Cnaeus).
Gnalis -- Generalis
G.P.F. -- Gemina pia fidelis (legioni).
G.P.R. -- Genro populi Romani.
Gr. -- Gratia
Grad. -- Gradus
Grat. -- Gratias; or Gratis

H

H. -- Habet, Heres, Hic, Homo, Honor, Hora.
H.B. -- Hungaria (et) Bohmia
HBQ. -- Hic Bene Quiescat"
hebd. -- Hebdomada
HER. -- Heres, Herennius.
HER., HERC. -- Hercules.
H.F.C. -- Heres faciendum curavit
HH. -- Heredes
H.L. -- Hac lege, Hoc loco, Honesto loco.
H.L.S. -- Hoc Loco Situs
H.M. -- Hoc monumentum, Honesta mulier, Hora mala.
H.M.F.F. -- Hoc Monumentum Fieri Fecit
H.M.P. -- Hoc monumentum posuit
Hom. -- Homilia
hor. -- hora
H.S. -- Hic Situs
H.S.E. -- Hic sepultus est, Hic situs est.
Humil. -- Humiliter
Humoi. -- Huiusmodi
H.V. -- Haec urbs, Hic vivit, Honeste vixit, Honestus vir.

I

I. -- Immortalis, Imperator, In, Infra, Inter, Invictus, Ipse, Isis, Judex, Julius, Junius, Jupiter, Justus.
IA. -- Jam, Intra.
I.C. -- Julius Caesar, Juris Consultum, Jus civile.
IC -- Jesus
ICTVS -- Iuris consultus
ID. -- Idem, Idibus, Idus, Interdum.
l.D. -- Inferis diis, Jovi dedicatnm, Jus dicendum, Jussu Dei.
I.D.M. -- Jovi deo magno.
IDNE. -- Indictione
I.E. -- Id est.
I.F. -- In foro, In fronte.
Igr. -- Igitur
I.H. -- Jacet hic, In honestatem, Justus homo.
IHS. -- Iesus
II VIR I D -- Duovir/Duumvir iure dicundo.
IIIIII VIR AVG -- Sevir/Sexvir Augustalis.
I.L.H. -- Jus Liberorum Habens
ILL. -- Illustrissimus
ILLMA -- Illustrissima
IM. -- Imago, Immortalis, Immunis, Impensa.
IMP. -- Imperator, Imperium.
INB. -- In Bono
IND. -- vedi IDNE
Ind. -- Indictio, Index
Infraptum. -- Infrascriptum
INP -- In Pace
Inq. -- Inquisitio
I.N.R.I. -- Iesus Nazarenus Rex Iudaeorum.
Intropta. -- Introscripta
I.O.M. -- Jovi optimo maximo.
I.P. -- In publico, Intra provinciam, Justa persona.
i.p.i. -- in partibus infidelium
Irregulte. -- Irregularitate
Is. -- Idus
I.S.V.P. -- Impensa sua vivus posuit.
IVL. -- Iulius
IVN. -- Iunior
I.X. -- In Christo

J.C. -- Jesus Christus
J.C.D. -- Juris Canonici Doctor, Juris Civilis Doctor
J.D. -- Juris Doctor
J.M.J. -- Jesus, Maria, Joseph
Jo. -- Johannes
Joann. -- Joannes
J.U.D. -- Juris Utriusque Doctor
Jud. -- Judicium
J.U.L. -- Juris Utriusque Licentiatus
Jur. -- Juris

K

K. -- Kaeso, Caia, Calumnia, Caput, Carus, Castra.
K. -- Kalendas ("Calends"); or Care, Carus, Cara; or Carissimus[a]
K., KAL., KL. -- Kalendae.
K.B.M. -- Karissimo Bene Merenti

L

L. -- Laelius, Legio, Lex, Libens, Liber, Libra, Locus, Lollius, Lucius, Ludus.
Laic. -- Laicus
Laud. -- Laudes
LB. -- Libens, Liberi, Libertus.
l.c. -- Loco citato
L.C.D. -- Legis Civilis Doctor
L.D.D.D. -- Locus datus decreto decurionum.
Lect. -- Lectio
LEG. -- Legatus, Legio.
LEG AVG PR PR -- Legatus Augusti pro praetore
LEG LEG -- Legatus legionis
Legit. -- Legitime, Legitimus
L.H.D. -- Litterarum Humaniorum Doctor
Lia. -- Licentia
Lib. -- Liber
LIB. -- Liber, Liberalitas, Libertas, Libertus, Librarius.
LIB BAR(O) -- Liber baro
Lic. -- Licentia, Licentiatus
Litma. -- Legitima
Litt. -- Littera
LL. -- Leges, Libentissime, Liberti.
LL.B. -- Legum Baccalaureus
LL.D. -- Legum Doctor
LL.M. -- Legum Magister
L.L.V.S. -- Libens laetus votum solvit.
L.M. -- Libens merito, Locus monumenti.
Lo. -- Liber, Libro
Loc. -- Locus
loc. cit. -- Loco citato
Lov. -- Lovanium
Lovan. -- Lovanienses
Lre. -- Litteræ
L.S. -- Laribus sacrum, Libens solvit, Locus sacer, Lectori Salutem, Locus Sepulchri, Locus Sigilli.
Lte. -- Licite
Lud. -- Ludovicus
LVD. -- Ludus.
LV.P.F. -- Ludos publicos fecit.

M

M. -- Magister, Magistratus, Magnus, Manes, Marcus, Maria, Marins, Marti, Martyr, Mater, Memoria, Mensis, Miles, Monumentum, Mortuus, Mucius, Mulier.
M'. -- Manius.
M.A. -- Magister Artium, Missionarius Apostolicus
Mag. -- Magister
Magro. -- Magistro
Mand. -- Mandamus
Mand. Ap. -- Mandatum Apostolicum
Mart. -- Martyr
Mat. -- Matutinum
Matr. -- Matrimonum
M.D. -- Magno Deo, Manibus diis, Matri deum, Merenti dedit.
MEN -- Mensis
MES. -- Mensis.
MESS. -- Menses.
M.F. -- Mala fides, Marci filius, Monumentum fecit.
M.I. -- Matri Idaeae, Matii Isidi, Maximo Jovi.
MIL -- Miles.
MILF -- Materculam Istam Libenter Futuerim.
Mir. -- Misericorditer
Miraone. -- Miseratione
Miss. -- Missa; Missionarius
Miss. Apost. -- Missionarius Apostolicus
M L -- Monumentum legavit.
MM. -- Martyr, Martyres
MNT. -- Moneta.
MON -- Moneta, Monumentum.
M.P. -- Male positus, Monumentum posuit.
M.R. -- Missionarius Rector
MRT. -- Merenti
M.S. -- Manibus sacrum, Memoriae sacrum, Manu scriptum.
m.t.v. -- mutatur terminatio versiculi
MVN. -- Municeps, municipium (MN., MV. et MVNIC. quoque)
M.V.S. -- Marti ultori sacrum, Merito votum solvit.

N

N. -- Natio, Natus, Nefastus (dies), Nepos, Neptunus, Nero, Nomen, Non, Nonae, Noster, Novus, Numen, Numerius, Numerus, Nummus.
NB -- Nota Bene
NEP. -- Nepos, Neptunus.
N.F.C. -- Nostrae fidei commissum.
N.L. -- Non licet, Non liquet, Non longe.
N.M.V. -- Nobilis memoriae vir.
NN. -- Nostri.
N.N. -- Nomen nescio
NN., NNO., NNR. -- Nostrorum.
NOB. -- Nobilis.
NOB., NOBR., NOV. -- Novembris.
N.P. -- Nefastus primo (priore parto diei), Non potest.
N. -- Natio, Natus, Nefastus (dies), Nepos, Neptunus, Nero, Nomen, Non, Nonae, Noster, Novus, Numen, Numerius, Numerus, Nummus.
NB -- Nota Bene
NEP. -- Nepos, Neptunus.
N.F.C. -- Nostrae fidei commissum.
N.L. -- Non licet, Non liquet, Non longe.
N.M.V. -- Nobilis memoriae vir.
NN. -- Nostri.
NN., NNO., NNR. -- Nostrorum.
N.N. -- nomen nominandum seu nomen nescio
NO -- Nonis
NOB. -- Nobilis.
NOB., NOBR., NOV. -- Novembris.
N.P. -- Nefastus primo (priore parto diei), Non potest.
N. -- Nonas ("Nones"); or Numero ("Number")
NN. -- Nostris vel Numeri
Nultus. -- Nullatenus
Nativ. D.N.J.C. -- Nativitas Domini Nostri Jesu Christi
N. D. -- Nostra Domina, Notre Dame
Nigr. -- Niger
No. -- Nobis
Nob. -- Nobilis, Nobiles
Noct. -- Nocturnum
Non. -- Nonæ
Nostr. -- Noster, nostri
Not. -- Notitia
N.S. -- Notre Seigneur, Nostro Signore
N.S. -- New Style
N.T. -- Novum Testamentum
Ntri. -- Nostri
Nup. -- Nuptiæ

O

O. -- Ob, Officium, Omnis, Oportet, Optimus, Opus, Ossa.
OB. -- Obiit, Obiter, Orbis.
O.C.S. -- Ob cives servatos.
O.H.F. -- Omnibus honoribus functus.
O.H.S.S. -- Ossa hic sita sunt.
OR. -- Hora, Ordo, Ornamentum.
O.T.B.Q. -- Ossa tua bene quiescant.
O. -- Ob, Officium, Omnis, Oportet, Optimus, Opus, Ossa.
OB. -- Obiit, Obiter, Orbis.
OCist -- Ordo Cisterciensis
O.C.S. -- Ob cives servatos.
OFM -- Ordo Fratrum Minorum
O.H.F. -- Omnibus honoribus functus.
O.H.S.S. -- Ossa hic sita sunt.
O P N -- Ora pro nobis.
OR. -- Hora, Ordo, Ornamentum.
OSA -- Ordo Sancti Augustini
OSB -- Ordo Sancti Benedicti
OT -- Ordo Teutonicus
O.T.B.Q. -- Ossa tua bene quiescant.
OVF -- Oro vos faciatis
Ob. -- Obiit
Oct. -- Octava
Omn. -- Omnes, Omnibus
Op. Cit. -- Opere Citato
OPA -- Opera
Or. -- Oratio
Ord. -- Ordo, Ordinatio, Ordinarius
Or -- Orator
Orat. -- Orator, Oratorium
Oxon. -- Oxonium, Oxonienses
Ordinaoni. -- Ordinationi
Ordio. -- Ordinario
O. -- Hora; Obiit
OB. IN XTO. -- Obiit In Christo
OMS. -- Omnes
OP. -- Optimus

P

P. -- Pars, Passus, Pater, Patronus, Pax, Perpetuus, Pes, Pius, Plebs, Pondo, Populus, Post, Posuit, Praeses, Praetor, Primus, Pro, Provincia, Publicus, Publius, Puer.
P.C. -- Pactum conventum, Patres conscripti, Pecunia constituta, Ponendum curavit, Post consulatum, Potestate censoria.
P.F. -- Pia fidelis, Pius felix, Promissa fides, Publii filius.
P.M. -- Piae memoriae, Pius minus, Pontifex maximus. Post meridiem.
P.P. -- Pater patratus, Pater patriae, Pecunia publica, Praepositus, Primipilus, Propraetor.
PR. -- Praeses, Praetor, Pridie, Princeps.
P.R. -- Permissu reipublicae, Populus Romanus.
P.R.C. -- Post Romam conditam.
PR.PR. -- Praefectus praetorii, Propraetor.
P.S. -- Pecunia sua, Plebiscitum, Proprio sumptu, Publicae saluti, Post scriptum.
P.V. -- Pia victrix, praefectus urbi, Praestantissimus vir.
P. -- Pars, Passus, Pater, Patronus, Pax, Perpetuus, Pes, Pius, Plebs, Pondo, Populus, Positum, Post, Posuit, Praeses, Praetor, Primus, Pro, Provincia, Publicus/-e, Publius, Puer.
P.C. -- Pactum conventum, Patres conscripti, Pecunia constituta, Ponendum curavit, Post consulatum, Potestate censoria.
P.F. -- Pia fidelis, Pius felix, Promissa fides, Publii filius.
P F INV -- Pius felix invictus.
P.M. -- Piae memoriae, Pius minus, Pontifex maximus.
PONT MAX -- Pontifex maximus.
POS -- Posuit
P.P. -- Parentes posuerunt, Parentibus pientissimis, Pater patratus, Pater patriae, Patronus posuit, Pecunia publica, Praepositus, Primipilus/Primus pilus, Pro pietate, Propraetor.
PP -- Posuerunt.
PR. -- Praeses, Praetor, Pridie, Princeps.
PRAEF -- Praefectus
PRAET -- Praetor
P.R. -- Permissu reipublicae, Populus Romanus.
P.R.C. -- Post Romam conditam.
PROC -- Procurator
PRO SAL -- Pro salute.
PR.PR. -- Praefectus praetorii, Propraetor.
P.S. -- Pecunia sua, Plebiscitum, Proprio sumptu, Publicae saluti, Post scriptum.
PS -- Psalmus.
P.V. -- Pia victrix, praefectus urbi, Praestantissimus vir.
P. -- Pax; vel Pius; vel Ponendum; vel Pridie; vel Plus
P.C. -- Poni Curavit
P.C. -- Post Consulatum
P. CONS. -- Post Consulatum
P.I. -- Poni Jussit
P.M. -- Plus Minus; or Piae Memoriae; or Post Mortem
PP. -- Præpositus
PR.K. -- Pridie Kalendas
PRB. -- Presbyter
PR.N. -- Pridie Nonas
P.T.C.S. -- Pax Tibi Cum Sanctis
PZ. -- Pie Zeses
Pbr. -- Presbyter
Penia. -- Pœnitentia
Peniaria. -- Pœnitentiaria
Pntium. -- Præsentium
Poe. -- Posse
Pontus. -- Pontificatus
PP. -- Papa
Pr. -- Pater
Pror. -- Procurator
Ptur. -- Præfertur
Ptus. -- Præfatus
P. -- Pater
Pa. -- Papa; Pater
Pact. -- Pactum
Pasch. -- Pascha
Patr. -- Patriarcha
Pent. -- Pentecostes
Ph.B. -- Philosophiæ Baccalaureus
Ph.D. -- Philosophiæ Doctor
Phil. -- Philosophia
Ph.M. -- Philosophiæ Magister
P.K. -- Pridie Kalendas
Poenit. -- Poenitentia
Poenit. Ap. -- Pœnitentiaria Apostolica
Pont. -- Pontifex
Pont. -- Pontificatus
Pont. Max. -- Pontifex Maximus
Poss. -- Possessor, Possessio
PP. -- Papa ("Pope"); Pontificum
P.P. -- Parochus
PP. AA. -- Patres Amplissimi
P.P.P. -- Propria Pecunia Posuit
P.R. -- Permanens Rector
Praef. -- Præfatio
Presbit. -- Presbyter
Prof. -- Professus, Professio, Professor
Prop. Fid. -- Propaganda Fide
Propr. -- Proprium
Prov. -- Provisio, Provisum
Ps. -- Psalmus
Pub. -- Publicus
Publ. -- Publicus, Publice
Purg. Can. -- Purgatio Canonica

Q

Q. -- Quaestor, Quando, Quantus, Que, Qui, Quinquennalis, Quintus, Quirites.
Q.D.R. -- Qua de re.
Q.I.S.S. -- Quae infra scripta sunt
Q.S.S.S. -- Quae supra scripta sunt
QQ. -- Quaecunque, Quinquennalis, Quoque.
Q.R. -- Quaestor reipublicae.
Q. -- Quaestor, Quando, Quantus, Que, Qui, Quinquennalis, Quintus, Quirites.
Q.B.F.F.F.Q.S. -- Quod bonum, faustum, felix fortunatumque sit. (Quod bonum, felix, faustum fortunatumque sit.)
Q.D.R. -- Qua de re.
Q.I.D. -- Quater in die.
Q.I.S.S. -- Quae infra scripta sunt
Q.S.S.S. -- Quae supra scripta sunt
QQ. -- Quaecunque, Quinquennalis, Quoque.
Q.R. -- Quaestor reipublicae.
Quadrag. -- Quadragesima
Quinquag. -- Quinquagesima
Qd. -- Quod
Qmlbt. -- Quomodolibet
Qtnus. -- Quatenus
Q. -- Quiescit
Qui. -- Quiescit
Q.B.AN. -- Qui Bixit [for Vixit] Annos
Q.I.P. -- Quiescat In Pace
Q.V. -- Qui Vixit

R

R. -- Recte, Res, Res publica, Retro, Rex, Ripa, Roma, Romanus, Rufus, Rursus.
R.C. -- Romana civitas, Romanus civis.
RESP., RP. -- Res publica.
RET.P., RP. -- Retro pedes.
RIP -- Requiescat in pace.
ROM IMP -- Romanorum imperator.
R.R. -- Relationes relatae
R. -- Recte, Res, Respublica, Retro, Rex, Ripa, Roma, Romanus, Rufus, Rursus.
R.C. -- Romana civitas, Romanus civis.
R.D. -- Reverendus Dominus
RESP., RP. -- Res publica.
RET.P., RP. -- Retro pedes.
R. -- Requiescit; or Refrigerio
Reg. -- Regionis
Relione. -- Religione
Rlari. -- Regulari
Roma. -- Romana
R. -- Responsorium
R. -- Roma
Rescr. -- Rescriptum
R.D. -- Rural Dean
Req. -- Requiescat
Resp. -- Responsum
R.I.P. -- Requiescat In Pace
Rit. -- Ritus
Rom. -- Romanus, Romana
R. P. -- Reverendus Pater
RR. -- Rerum; Regesta
Rt. Rev. -- Right Reverend
Rub. -- Ruber
Rubr. -- Rubrica

S

S. -- Sacerdos, Sacrum, Sanctus, Scriptus, Semis, Senatus, Sepulchrum, Sepultus, Servius, Servus, Sestertium, Sextus, Sibi, Sine, Situs, Solus, Solvit, Sub, Suus.
Sab. -- Sabbatum
Sabb. -- Sabbatum
SAC. -- Sacerdos, Sacrificium, Sacrum.
Sacr. -- Sacrum
Saec. -- Saeculum
Sal. -- Salus, Salutis
Salmant. -- Salmanticenses
Salri. -- Salutari
S.C. -- Senatus consultum, Sacra Congregatio.
sc., scil. -- scilicet
S.C.C. -- Sacra Congregatio Concilii
S.C.EE.RR. -- Sacra Congregatio Episcoporum et Regularium
S.C.I. -- Sacra Congregatio Indicis
SC. M. -- Sanctæ Memoriæ
S.C.P.F. -- Sacra Congregatio de Propaganda Fide
SCS -- Sanctus
SD. -- Sedit
S.D. -- Sacrum diis, Salutem dicit, Senatus decreto, Sententiam, Servus dei.
S.D. -- Salutem dicit.
s.d. -- sine data
S.D.M. -- Sacrum diis Manibus, Sine dolo malo.
Semid. -- Semiduplex
Septuag -- Septuagesima
SER. -- Servius, Servus.
S.E.T.L. -- Sit ei terra levis.
SEX -- Sextus.
Sexag. -- Sexagesima
SI -- Societas Iesu
S.I.D. -- Spiritus In Deo
Sig. -- Sigillum
Simpl. -- Simplex
Sine Com. -- Sine Commemoratione
s.l. -- sine loco
s.l.n.d. -- sine loco nec data
S.M. -- Sanctæ Memoriæ
SN. -- Senatus, Sententia, Sine, Sine nomine.
Snia. -- Sententia
Sntae. -- Sanctæ
Soc. -- Socius, Socii
S. Off. -- Sanctum Officium
S.P. -- Sacerdos perpetua, Sanctissime Pater, Sanctus Petrus, Sepultus, Sepulchrum, Sine pecunia, Spurius, Sua pecunia, Summus Pontifex.
S.P.A. -- Sacrum Palatium Apostolicum
S.P.D. -- Salutem plurimam dicit., ad caput litterarum
Spealer. -- Specialiter
S. Petr. -- Sanctus Petrus
S.P.Q.R. -- Senatus populusque Romanus.
Spualibus -- Spiritualibus
Sr. -- Soror
S.R.C. -- Sacra Rituum Congregatio
S.R.E. -- Sancta Romana Ecclesia, Sanctæ Romanæ Ecclesia
S. R. E. -- Sacra vel Sancta Romana Ecclesia
S. R. I. (M. P.) -- Sacrum Romanum Imperium
S., SS. -- Sanctus, Sancti
S.S. -- Sancti, Sanctissimus, Sanctissimus senatus, Supra scripture.
SS. -- Scriptores, Sanctorum.
SSA. -- Subscripta
SS.D.N. -- Sanctissimus Dominus Noster
SSS -- Sanctissimus.
ST -- Sanctus.
Stae. -- Sanctæ
S.T.B. -- Sacræ Theologiæ Baccalaureus
S.T.B.V.E.B.V. -- Si Tu Bene Valeas Ego Bene Valeo.
S.T.D. -- Sacræ Theologiæ Doctor
STIP -- Stipendorium.
S.T.L. -- Sacræ Theologiæ Licentiatus
S.T.T.L.-- Sit tibi terra levis.
Suffr. -- Suffragia
Supplioni. -- Supplicationibus
S.V. -- Sanctitas Vestra, Sacra Virgo.
S.V.B.E.E.Q.V. -- Si vales bene est, ego quoque valeo.
Syn. -- Synodus

T

T. -- Terminus, Testamentum, Titulus, Titus, Tribunus, Tu, Turma, Tutor.
TB., TI., TIB. -- Tiberius.
TB., TR., TRB. -- Tribunus.
Temp. -- Tempus, Tempore
Test. -- Testes, Testimonium
T.F. -- Testamentum fecit, Titi filius, Titulum fecit, Titus Flavius.
TFI -- Testamentum fieri iussit.
Theol. -- Theologia
Theolia. -- Theologia
Thia -- Theologia
TI(B) -- Tiberius
Tit. -- Titulus, Tituli
Tli. -- Tituli
Tm. -- Tantum
TM. -- Terminus, Testamentum, Thermae.
Tn. -- Tamen
T.P. -- Terminum posuit, Tribunicia potestate, Tribunus plebis.
TR PL -- Tribunus plebis
T.R.E. -- Tempore Regis Eduardi
TT. -- Titulus, Tituli
TVL. -- Tullius, Tunus.

U

Ult. -- Ultimo
Usq. -- Usque
Ux. -- Uxor

V

V. -- Urbs, Usus, Uxor, Vale, Verba, Venerabilis, Vestalis, Vester, Victrix, Vir, Virgo, Vivus, Vixisti, Vixit, Volo, Votum.
VA. -- Veterano assignatus, Vixit annos.
Vac. -- Vacat, Vacans
Val. -- Valor
Vat. -- Vaticanus
VB. -- Vir Bonus
Vba. -- Verba
V.C. -- Vale conjux, Vir clarissimus, Vir consularis.
V.E. -- Verum etiam, Vir egregius (=equestrian), Visum est.
Ven. -- Venerabilis
'Venebli — Venerabili
Vers. -- Versiculus
Vesp. -- Vesperæ
Vest. -- Vester
V.F. -- Usus fructus, Verba fecit, Vivus fecit.
V.F. -- Vicarius Foraneus
v.g., v.gr. - verbi gratia
V.G. -- Vicarius Generalis
V.H. -- Vir Honestus
V.I.D. -- Utriusque Iuris Doctor
Vic. For. -- Vicarius Foraneus
Vid. -- Vidua
Vid.Videlicet
Videl. -- Videlicet
Vig. -- Vigilia
Viol. -- Violaceus
Virg. -- Virgo
Virid. -- Viridis
VIX -- Vixit
VLP -- Ulpius
V.M. -- Vir Magnificus
V.P. -- Urbis praefectus, Vir perfectissimus, Vivus posuit.
V.R. -- Urbs Roma, Uti rogas, Votum reddidit.
V. Rev. -- Very Reverend
Vrae. -- Vestræ
VS -- Votum solvit, Vir spectabilis.
VSLLM -- Votum solvit libens laetus merito.
V.S.L.M. -- Votum Solvit Libens Merito.
V.T. -- Vetus Testamentum
VV. -- Venerabilis, Venerabiles
VV. CC. -- Viri Clarissimi
V. X. -- Vivas, Care [or Cara]; or Uxor Carissima

X

X. -- Christus
XC. -- Christus
XCS. -- Christus
XPC. -- Christus
XS. -- Christus
XV V. -- Quindecimvir.

Z

ZC, ZE -- Et cetera

Numeri

I -- unus
V -- quinque
X -- decem
L -- quinquaginta
C -- centum
D -- quingenti
M -- mille

Ordini religiosi e congregazioni

A.A. -- Augustiniani Assumptionis
A.B.A. -- Antoniani Benedictini Armeni
C.J.M. -- Congregatio Jesu et Mariæ
C.M. -- Congregatio Missionis
C.M. -- Congregatio Mariæ
C.O.. -- Congregatio Oratorii
C.P. -- Congregatio Passionis
C.PP.S. -- Congregatio Pretiosissimi Sanguinis
C.R. -- Congregatio Resurrectionis
C.R.C.S. -- Clerici Regulares Congregationis Somaschæ
C.R.I.C. -- Canonici Regulares Immaculate Conecptionis
C.R.L. -- Canonici Regulares Lateranenses
C.R.M. -- Clerici Regulares Minores
C.R.M.D. -- Clerici Regulares Matris Dei
C.R.M.I. -- Clerici Regulares Ministrantes Infirmis
C.R.P. -- Congregatio Reformatorum Præmonstratensium
C.R.S.P. -- Clerici Regulares Sancti Pauli
C.R.S.P. -- Clerici Regulares Pauperum Matris Dei Scholarum Piarum
C.R.T. -- Clerici Regulares Theatini
C.S.B. -- Congregatio Sancti Basilii
C.S.C. -- Congregatio Sanctæ Crucis
C.S.P. -- Congregatio Sancti Pauli
C.S.Sp. -- Congregatio Sancti Spiritus
C.S.V. -- Clerici Sancti Viatoris
C.SS.CC. -- Congregatio Sacratissimorum Cordium
C. SS. R. -- Congregatio Sanctissimi Redemptoris
F.S.S.P. -- Fraternitas Sacerdotalis Sancti Petri
F.S.S.P.X -- Fraternitas Sacerdotalis Sancti Pii X
Inst. Char. -- Institutum Charitatis (Rosminians)
I.C.R.S.S. -- Instituttum Christi Regis Summi Sacerdotis
I.C.R.S.P. -- Institutum Christi Regis Summi Sacerdotis
M.C. -- Missionaries of Charity
M.S. -- Missionaries of La Salette
M.S.C. -- Missionarii Sancti Caroli
M.S.C. -- Missionarii Sacratissimi Cordis
O.C. -- Ordo Charitatis
O. Camald. -- Ordo Camaldulensium
O. Cart. -- Ordo Cartusiensis
O. Cist. -- Ordo Cisterciensium
O.C.C. -- Ordo Carmelitarum Calceatorum
O.C.D. -- Ordo Carmelitarum Discalceatorum
O.C.R. -- Ordo Reformatorum Cisterciensium
O.F.M. -- Ordo Fratrum Minorum
O.M. -- Ordo [Fratrum] Minimorum
O. Merced. -- Ordo Beatæ Mariæ Virginis de Redemptione Captivorum
O.M.C. -- Ordo Minorum Conventualium
O.M. Cap. -- Ordo Minorum Cappucinorum
O.F.M. Cap. -- Ordo Minorum Cappucinorum
O.M.C. -- Ordo Minorum Cappucinorum
O.M.I. -- Oblati Mariæ Immaculatæ
O.P. -- Ordo Prædicatorum
Ord Fratr. Praed. -- Ordo Prædicatorum
Ord. Praem. -- Ordo Præmonstratensium
O.S.A. -- Ordo [Eremitarum] Sancti Augustini
O.S.B. -- Ordo Sancti Benedicti
O.S.C. -- Oblati Sancti Caroli
O.S.F.C. -- Ordinis Sancti Francisci Capuccini
O.S.F.S. -- Oblati Sancti Francisci Salesii
O.S.H. -- Ordo [Eremitarum] Sancti Hieronymi
O.S.M. -- Ordo Servorum Mariæ
O.SS.C. -- Oblati Sacratissimi Cordis
O. Trinit. -- Ordo Sanctissimæ Trinitatis
P.O. -- Presbyteri Oratorii
P.S.M. -- Pia Societas Missionum
P.S.S. -- Presbyteri Sancti Sulpicii
R.O.S.M.A. -- Realis Ordo Sancti Michaëli ab Ansa
S.C. -- Salesianorum Congregatio
S.D.S. -- Societas Divini Salvatoris
S.D.V. -- Societas Divini Verbi
S.J. -- Societas Jesu
S.M. -- Societas Mariæ
S.M.O.M. -- Supremus ac Militaris Ordo Melitensis
SMOCSG -- Sacer ac Militaris Ordo Constantinianus Sancti Georgii
S.P.M. -- Societas Patrum Misericordiae
S.S.S. -- Societas Sanctissimi Sacramenti

Vōś lighèdi

Noti

Colegamèint estèren

(EN) 'N elèinc 'd abreviasiòun latèini in dal sit smartdefine.org.