Babèśia
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
La Babèśia, cgnusùda anc cuma Nuttallia, 'l è 'n protozoo parasìta di vertebrâ dla famìja Babesiidae ch'la gh'à da piò ad sènt spéci, arcurdém la Babèśia bovis, la Babèśia bigemina, la Babèśia canis, la Babèśia equi e la Babèśia cati ch'i culpìs'n al bèsti, ma sōl soquànti i èṅ un perìcul par 'l óm cuma la Babèśia microti (in di Stat Unî) o la Babèśia divergens (in Europa). La tōś al nóm da 'l siensiâ ch'al l'à studiàda par prim, al rumēn Victor Babeș.
La Babèśia, purtàda in dal sangṿ da i murśgòt dal śéchi ch'l è 'l òspit definitìṿ dal protozoo in dua al crés in dal sò budèli, l'è bòna ad far vgnir un brut mâł ciamâ Babeśióśi ch'l arcòrda dimóndi la Malària tant ch'l è fàcil cunfóndar-li. La Babèśia la s insfìlsa in di glòbui rós in dua la s multìplica dvidénd-as a dū a dū in fiṅ tant ch'la cèlula la sćiòpa librànd-li. Na śéca cun dènt'r al protozoo dla Babèśia la 'l traśmét a 'l bèsti, caṅ, bóv, gat e via dascurénd, murśgànd-li e la 'l ciàpa a sò vòlta murśgànd dal bèsti malàdi. Dòp sèt/quatórdas dè 'd incubasiòṅ al mâł al taca a véd'r-as e la milsa la dvènta grôsa méntar la bèstia la pisa maròṅ, la gh'à la févra, gòmit e cagaròt.
In d'l óm la babeśióśi, ch'la pōl rivàr anc faghénd dal trasfuśiòṅ ad sangṿ infèt, la fà vgnir mâł ad tèsta, févra, stufìśia, śgriśōr e dulōr a i mùscui[1]; da spés la pasa da par lē ma a s pénsa che p'r un 5% la pòsa anc purtàr a la mòrt, specialmènt s'al pasiént al n gh'à piò la milsa.
Culegamènt estéran
Nòti
- ↑ Infesiòṅ ad parasìta, protozoo dal budèli: Babeśióśi msd-italia.it, 2012
Àtar prugèt
Wikiquote contiene citazioni di o su Babèśia
Wikimedia Commons contiene file multimediali su Babèśia
