Iva Zanicchi

Da Wikipedia.

C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś Emiliàn


«
Prendi questa mano zingara, dimmi pure che destino avrò, parla del mio amore, io non ho paura perché lo so che ormai non m'appartiene.»
(IT)(Zingara, 1969)
«
Tó pur cla maṅ chè sigàgna, dì-'m cuśa a m spetarà, dascór dal mè amór, mè a n gh'ò minga timór parchè adès a'l sò ch'a n gh'l ò piò.»
(MUD)
La Zanicchi tòlta śò in dal 1972


Iva Zanicchi l'è na cantànta, cundutóra televiśìva e pulìtica itagliàna nada a Ligûnchi in pruvîncia ed Rèz al 18 ad Śnar dal 1940.

Biugrafìa

Iva Zanicchi l'à vindû migliòṅ ad disc in tut al mónd, da la Spaggna a 'l Sudamerica, da l'Austràglia a i Stat Unî, dal Giapòṅ a l'Ugnòṅ Suviètica.

I an Ssanta

In dal Maǵ dal 1963 a vèṅ publicâ al sò prim 45 gir (Zero in amore/Come un tramonto), in Śugn al secónd (Tu dirai/6 ore). 'L an dòp la sfónda in sal marcâ cun la cover ad Cry to Me, Come ti vorrei (400 mila còpi). In dal 1965 la canta a Sanremo I tuoi anni più belli (na cansòṅ ad Mogol e Enrico Polito) e Accarezzami amore a un disc par l'istâ.

La sò cà discugràfica la fa sù chi braṅ lè insém a Ma l'amore no e la fa gnir fóra al prim àlbum dla cantànta.

In dal 1966 la tórna a Sanremo par cantàr La notte dell'addio e pò la'l vins 'l an dòp cun Non pensare a me insém a Claudio Villa.

La stòria la s ripét in dal 1969 parchè Iva la vins incóra a Sanremo insém a Bobby Solo cun la canta Zingara, la sò cansòṅ sìmbul.

I an Stanta

In dal 1970 la riva tèrsa a Sanremo cun al braṅ L'arca di Noè insém a Sergio Endrigo e l'incìd 'n àlbum culaburànd cun Mikis Theodorakis (al cumpuśidór ad Zorba al grèc, cgnusû cuma Sirtaki, ch'l à deciś a 85 an ad fundàr un partî pulìtic in dal sò paéś, Σπίθα, Sìlta in dal nòstar dialét) ch'al s intìtula Caro Theodorakis... Iva utgnénd un sucès clamuróś (nóṿ méś in clasìfica e piò 'd un migliòṅ ad còpi dal sìngul Un fiume amaro).

'L an dòp la s cunfónta cun al repertòri ad Charles Aznavour cumpunénd 'l àlbum Caro Aznavour ch'al gh'à dèntar da canti quai Ieri sì..., Com'è triste Venezia, Morir d'amore e Il sole verde. Sémpar in dal 1971 la s clasìfica tèrsa a un disc par l'istâ cun al braṅ La riva bianca, la riva nera, òṅ di sò cavài ad batàja, vindénd da piò ad tri migliòṅ ad 45 gir in dal mónd.

In dal Favràr dal 1973 la fà di cuncèrt a 'l èstar, in di Stat Unî, Cànada e Frància. La sò cà discugràfica la fà gnir fóra tri àlbum in cal mèntar: Le giornate dell'amore (ch'al gh'à dèntar la cansòṅ I colori di dicembre scrita da Pino Donaggio par la culóna sunóra dal film A Venezia... un dicembre rosso shocking), e al racòlti Eccezionale Iva e Amare, non amare.

In dal 1974 la vins par la tèrsa vólta al Festival ad Sanremo cun al braṅ Ciao Cara come stai scrita par lē da Cristiano Malgioglio, cgnusùda anc in America latìna (¿Chao cara, cómo estás?). In Setémbar a vèṅ fóra al sò sìngul Testarda io, braṅ ch'a s pól catàr anc in dal film Gruppo di famiglia in un interno ad Luchino Visconti.

In dal 1975 l'incìd 'l àlbum Io sarò la tua idea, òṅ di sò più impurtànt, cun dal canti scriti da i fradèi Castellari e ispiràdi a dal figùri dal puéta Federico García Lorca. In dal stés an la cundùś al prugràma televiśìv Totanbot, vist a 'l incìrca da 22 migliòṅ ad telespetadór.

In dal 1976 la culàbura cun di artista nóṿ par dar rinfrascàr al sò repertòri: Umberto Balsamo, Memo Remigi e Cristiano Malgioglio (par 'l àlbum Confessioni). La s dà anc al canti napulitàni, laurànd cun Tullio De Piscopo in Cara Napoli.

In dal 1978 la fa al pîn ad vénditi par mèś d'l àlbum Con la voglia di te (sinc mèś in clasìfica in di sinquànta disc più vindû in Itaglia). Fra i autór dal disc a gh'è Roberto Carlos, Shel Shapiro, Giuni Russo, Maria Antonietta Sisini, Daiano, Roberto Soffici e al sòlit Cristiano Malgioglio.

In Dicémbar a vèṅ fóra al disc nóṿ ciamâ Playboy, insém a un servìsi dal mensìl umónim, cun na Zanicchi in na versiòṅ un póc spurcaciòna e piutòst scalvìda. Al disc 'l è na spèce ad concept-album cun di tèst pasiunài, scrit par lē da Malgioglio e da na śóvna Donatella Rettore.

I an Utànta

In di prim an Utànta, Iva la fa di àlbum in lìngua spagnóla, anc cun 'l aiùt ad Zucchero Fornaciari, arśàṅ anc lò.

In dal 1983 la s preśénta cun al naś rifàt al Festival ad Riva dal Garda cantànd Aria di luna, scrita da Maurizio Piccoli. Al sìngul al precéd 'l àlbum Quando arriverà dal 1984.

'L an dòp Iva la cambia mistér: la dvénta la cundutóra televiśìva dal quiz Facciamo un affare par Canale 5. Du an dòp la prénd al pòst ad Gigi Sabani a OK il prezzo è giusto, na traśmisiòṅ ad grand sucès cun lē al timòṅ par tred'ś an ad fila.

Recentemènt la Zanicchi l'à dit 'd èsar-'s pintìda ad n avér minga lasâ al prugràma soquànt an prima parchè la pupularità televìśiva l'à quaciâ a i òć dla gint al sò lat artìstic.

In dal 1987 l'incìd l'LP Care colleghe, un disc ad canti ad sucès in ciaṿ mudérna ad soquànti ad quéli dal sò culéghi famóśi (Fotoromanza ad Gianna Nannini, Nell'aria ad Marcella Bella, Sei bellissima ad Loredana Berté, Tu sei quello 'd Orietta Berti, Pazza idea ad Patty Pravo, Come te non c'è nessuno ad Rita Pavone...).

In dal stés an a vèṅ fóra al sìngul Volo ch'al fà part d'l àlbum Nefertari (1988).

I an Nuànta

In di an Nuànta Iva la fà gnir fóra sól 'n àlbum Come mi vorrei (1991, Five Record) cun di braṅ 'd estrasiòṅ soul e rhythm 'n' blues quai Pugni chiusi e Forte più forte, na cover ad Woman in love ad Barbra Streisand.

Par tut al rèst dal tèmp Iva la lavóra in televisòṅ faghénd dal traśmisiòṅ quai La grande avventura, Una sera ci incontrammo, Viva Napoli (1995), Iva Show, 100 milioni + IVA (1996/1997).

I an recènt

In dal 2000, dòp avér mulâ OK, Iva la lavóra par 'n an a Domenica In insém a Carlo Conti ma pò la tórna indrē a Mediaset par preśentàr di talk-show muśicài a la manéra ad Paolo Limiti quai Sembra ieri (2001), Testarda io (2002) e Ed io tra di voi (2002).

In dal 2003 Iva la va a Sanremo cun al braṅ Fossi un tango ma la riva ultma e anc al sò àlbum, Fossi un tango, al n gh'à minga al sucès sperâ.

In dal 2005 Paolo Bonolis al la ciàma a Sanremo par dir la sua e in Mars la va a Music Farm, al reality cundót par Simona Ventura. In d'l Aṿtòṅ la lavóra a il piattoforte ad Canale 5, na traśmisiòṅ ad cuśina scanślàda in présia parchè l'è un flop.

In dal 2006 la taca a lauràr a Buona Domenica insém a Paola Perego.

In dal 2009 la tórna incóra a Sanremo cun al braṅ Ti voglio senza amore ma la vèṅ scartàda la prima sira. Iva la diś ch'l'è stàda penaliśàda da 'l intervènt ad Roberto Benigni ch'al gh 'l iva sèg e cun al tèst ad la sò canta.

Ti voglio senza amore 'l è dèntar a 'l àlbum Colori d'amore (disc 'd òr).

Carèra pulìtica

Tgnénd adrē a Silvio Berlusconi, Iva Zanicchi la s preśénta a gl'elesiòṅ europèi dal 1999 p'r al partî ad Fòrsa Itàglia ma la vèṅ trumbàda. La gh próa incóra in dal 2004 ma la gh và mal anc stavólta parchè al ricuntéǵ dal preferènsi al diś ch'l'è la prima di candidâ a restàr fóra di śóg. Quàt'r an dòp però la subèntra a un sò culèga e la fa ot méś a Straśbûrg.

In dal 2009 l'è candidàda incóra na vòlta par Berlusconi e al sò nóṿ partî, al Pòpul dal libertà, la vèṅ eléta e la dvénta vicepresidènt dla Cumisiòṅ p'r al Śvilùp.

In di prim òt méś dal mandàt, Iva Zanicchi l'è al parlamentàr itagliàṅ cun più asénsi: al 55% dal vólti. Iva la s giustìfica dgénd ch'la gh'iva da giràr la fiction Caterina e le sue figlie par Mediaset. Oltar che recitàr, Iva la taca anc a scrivàr na rubrìca p'r al giurnàl QN.

In dal Luj dal 2010, dascurénd a la raddio (in dla traśmisiòṅ Un giorno da pecora ad Radio 2) di cuntràst fra i du fundadór dal sò partî, la s è lasàda andàr acsè, dimustrànd a tut 'd èsar na dóna dimóndi sćèta: «Fini al vaga fóra dal bali. Al n è minga dal Pdl. S'al vól andàr via, ch'al s in vaga. Mè a gh'ò na stima par Berlusconi e a m aùgur che incóra na vòlta lì lò cun una dal sò śampadi da leòṅ cum 'l è al pósa far in manéra che Fini al pògi la sò testulìna in sal spali…».

In dal Setémbar dal 2010 l'à vudâ a favór dla vivisesiòṅ, na deciśiòṅ dimóndi cuntestàda da part dl'upiniòṅ pùblica. Da par sùo, la Zanicchi l'à dit: «A m sòṅ fidàda di mè asistènt… A n pós minga tgnir a drē a i lavór at tuti al cumisiòṅ!».

Discugrafìa

Sìngui

  • 1966 - Fra noi/Gold Snake
  • 1966 - Ma pecché/Tu saje a verità
  • 1966 - Monete d'oro/Ci amiamo troppo
  • 1967 - Non pensare a me/Vita
  • 1967 - Quel momento/Dove è lui
  • 1967 - Le montagne (Ci amiamo troppo)/Vivere non vivere
  • 1967 - Dolcemente/Come stai bene e tu?
  • 1968 - Per vivere/Non accetterò
  • 1968 - Amore amor/Sleeping
  • 1968 - La felicità/Anche così
  • 1968 - La felicità/Ci vuole così poco
  • 1968 - Senza catene/Diverso dagli altri
  • 1969 - Zingara/Io sogno
  • 1969 - Due grosse lacrime bianche/Tienimi con te
  • 1969 - Un bacio sulla fronte/Accanto a te
  • 1969 - Che vuoi che sia/Perché mai
  • 1969 - Vivrò/Estasi d'amore
  • 1970 - L'arca di Noè/Aria di settembre
  • 1970 - Un uomo senza tempo/Un attimo
  • 1970 - Un fiume amaro/Il sogno è fumo
  • 1970 - Un fiume amaro/Tienimi con te
  • 1970 - Una storia di mezzanotte/Il bimbo e la gazzella
  • 1971 - La riva bianca, la riva nera/Tu non sei più innamorato di me
  • 1971 - Coraggio e paura/Sciogli i cavalli al vento
  • 1972 - Ma che amore/Il mio bambino
  • 1972 - Nonostante lei/Non scordarti di me
  • 1972 - Alla mia gente/Dall'amore in poi
  • 1972 - La mia sera/Il sole splende ancora
  • 1972 - Mi ha stregato il viso tuo/A te
  • 1973 - I mulini della mente/Basterà
  • 1973 - Le giornate dell'amore/Chi mi manca è lui
  • 1973 - White Christmas/Natale dura un giorno (cun Fred Bongusto)
  • 1974 - L'indifferenza/Sarà domani
  • 1974 - Ciao cara come stai?/Vendetta
  • 1974 - Testarda io/Sei tornato a casa tua
  • 1975 - Testarda io/E la notte è qui
  • 1975 - Io sarò la tua idea/Jesus
  • 1976 - Mamma tutto/Dormi, amore dormi
  • 1976 - I discorsi tuoi/Confessioni
  • 1977 - Arrivederci padre/Che uomo sei
  • 1977 - Munasterio 'e Santa Chiara/'O destino
  • 1977 - Mal d'amore/Selvaggio
  • 1978 - Con la voglia di te/Sei contento
  • 1979 - Per te/Pronto 113
  • 1979 - La valigia/Ditemi
  • 1979 - A parte il fatto/Capirai
  • 1981 - Ardente/E tu mai
  • 1983 - Aria di luna/Amico
  • 1984 - Chi (Mi darà)/Comandante
  • 1984 - Quando arriverà/Sera di vento
  • 1985 - Da domani senza te/Aria di luna
  • 1987 - Volo/Uomini e no
  • 2001 - Ho bisogno di te
  • 2009 - Ti voglio senza amore

Àlbum

  • 1965 - Iva Zanicchi
  • 1967 - Fra noi
  • 1968 - Unchained Melody
  • 1970 - Iva senza tempo
  • 1970 - Caro Theodorakis... Iva
  • 1971 - Caro Aznavour
  • 1971 - Shalom
  • 1972 - Fantasia
  • 1972 - Dall'amore in poi
  • 1973 - Le giornate dell'amore
  • 1973 - Dolce notte santa notte (album natalìsi) (cun Fred Bongusto, Corrado Castellari e Franco Simone)
  • 1974 - Io ti propongo
  • 1974 - ¿Chao Iva cómo estás? (prim àlbum in spagnól, p'r al marcâ latìn)
  • 1975 - Io sarò la tua idea
  • 1976 - Confessioni
  • 1976 - The Golden Orpheus '76 (live in Bulgaria)
  • 1976 - Cara Napoli
  • 1978 - Con la voglia di te
  • 1978 - Playboy
  • 1980 - D'Iva
  • 1980 - D'Iva (secónd àlbum in spagnól, p'r al marcâ latìn)
  • 1981 - Iva Zanicchi
  • 1981 - Nostalgias (tèrs àlbum in spagnól, p'r al marcâ latìn)
  • 1982 - Yo, por amarte (quàrt àlbum in spagnól, p'r al marcâ latìn)
  • 1984 - Quando arriverà
  • 1984 - Iva 85
  • 1987 - Care colleghe
  • 1988 - Nefertari
  • 1991 - Come mi vorrei
  • 2003 - Fossi un tango
  • 2009 - Colori d'amore
  • 2013 - In cerca di te

Partecipasiòṅ a manifestasiòṅ canòri

Fèstival ad Sanremo

  • Fèstival ad Sanrémo dal 1965 - I tuoi anni più belli (Mogol-Gaspari-Polito), insém a Gene Pitney (eliminàda)
  • Fèstival ad Sanrémo dal 1966 - La notte dell'addio (Diverio-Testa), insém a Vic Dana (7ª)
  • Fèstival ad Sanrémo dal 1967 - Non pensare a me (Testa-Sciorilli), insém a Claudio Villa, (1ª)
  • Fèstival ad Sanrémo dal 1968 - Per vivere (Nisa-Bindi), insém a Udo Jürgens (eliminàda)
  • Fèstival ad Sanrémo dal 1969 - Zingara (Albertelli-Riccardi), insém a Bobby Solo, (1ª)
  • Fèstival ad Sanrémo dal 1970 - L'arca di Noè (S. Endrigo), insém a Sergio Endrigo (3ª)
  • Fèstival ad Sanrémo dal 1974 - Ciao cara come stai? (Dinaro-Daiano-Janne-Malgioglio), (1ª)
  • Fèstival ad Sanrémo dal 1977 - Arrivederci padre (Mescoli Gino-Belfiore G.), (cuma òspit)
  • Fèstival ad Sanrémo dal 1978 - Pronto 113, Per te (Malgiolgio Cristiano), (cuma òspit)
  • Fèstival ad Sanrémo dal 1984 - Chi (mi darà)(U. Balsamo-C. Malgioglio-U. Balsamo), (9ª)
  • Fèstival ad Sanrémo dal 2003 - Fossi un tango (Testo: Loriana Lana, Musica: Aldo Donati), (20ª)
  • Fèstival ad Sanrémo dal 2009 - Ti voglio senza amore (Gianfranco Fasano - Fabrizio Berlincioni) (eliminàda)

Un disc par l'istâ

  • 1965 - Accarezzani amore (Vito Pallavicini - Bargoni)
  • 1966 - Fra noi (è finita così) (Amadesi - Albula)
  • 1967 - Quel momento (Mogol - Giancarlo Colonnello)
  • 1968 - Amore amor (Paolo Ferrara)
  • 1971 - La riva bianca,la riva nera (Testa-Sciorilli)
  • 1972 - Nonostante lei (Mogol - Alberto Testa - Tonyrenis)
  • 1973 - I mulini della mente (Daiano - Ronzullo)
  • 1978 - Con la voglia di te (R. Orbinson - J. Melson -A. Testa)
  • 1984 - Quando arriverà (C. Zavaglia-T. Monn)

Festivalbar

  • 1971 - La riva bianca, la riva nera (Sciorilli - Testa)

Cansunìsima

  • 1966 - Fra noi (è finita così) (Amadesi - Albula), Monete d'oro (Luciano Beretta - Francesio)
  • 1968 - Come ti vorrei - (Specchia - Russel), Senza catene (Unchained melody) (Mario Panzeri - Nomen-North)
  • 1969 - Vivrò (My prayer) (Bertini - Boulanger)
  • 1970 - Un uomo senza tempo (P. Jose-E. Lombardi), Un fiume amaro (C. Dimitri-S. Tuminelli-M. Theodorakis), Una storia di mezzanotte (Di Bari-Mogol)
  • 1971 - E io tra di voi (Sergio Bardotti - Charles Aznavour), Exodus (Mimma Gaspari - Enest Gold), Coraggio e paura (Camillo e Corrado Castellari)
  • 1972 - Un uomo senza tempo (Ettore Lombardi - Piero Jose), Mi ha stregato il viso tuo (Luigi Albertelli - Roberto Soffici), La mia sera (Paolo Limiti - Ezio Leoni)

Teàtar

  • 1973–1974 - Tra noi (spetàcul teatràl cun Walter Chiari e Tony Renis)
  • 1976 - I sette peccati capitali (balét cantâ su un tèst ad Bertold Brecht)